اثر تيمارهاي مختلف رطوبتي بر محتواي متابوليت هاي مختلف و برخي صفات فيزيولوژيك پنج رقم نخود در منطقه كرمانشاه

به­ منظور بررسي تغييرات فيزيولوژيك و بيو شيميايي ناشي از تنش كم ­آبي در گياه نخود، آزمايشي به صورت اسپليت ­پلات و در قالب طرح پايه­ بلوك ­هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي كرمانشاه اجرا گرديد. فاكتور اصلي رژيم رطوبتي، شامل: 1- آبياري مطلوب، 2- تنش كم­آبي در مرحله ي غلاف ­دهي و 3- گل­دهي و فاكتور فرعي، شامل پنج رقم نخود (آرمان، آزاد، بيونيج، هاشم و ILC482) بود. نتايج حاصله حاكي از اثر بالاي وجود رطوبت قابل استفاده براي گياه نخود، بر عمكلرد دانه و عملكرد بيولوژيك بود و در بين ارقام مورد استفاده تحت تنش رطوبتي شديد، رقمILC482 با عملكرد دانه به ميزان 715 (كيلوگرم در هكتار) و در شرايط عدم وجود تنش، رقم آرمان با عملكرد دانه به مقدار 1355 (كيلوگرم در هكتار) بهترين عملكرد را از خود نشان دادند. براساس نتايج، كارايي فتوشيميايي فتوسيستم IIو محتواي نسبي آب برگ رابطه­ مثبت و معني­ داري با مقدار آب قابل استفاده داشتند و محدوديت رطوبت سبب كاهش معني­ دار اين صفات گرديد و در ارقام مقاوم كه شامل آزاد، ILC482 و بيونيج بود مقادير بالاتري از صفات مذكور طي تنش خشكي مشاهده گرديد. محتواي قندهاي محلول و پرولين در برگ­ هاي نخود با كاهش رطوبت موجود افزايش يافت، به نحوي كه ميزان قندهاي محلول در ارقام ILC482و آزاد و مقدار پرولين در ارقام ILC482و بيونيج به مقدار بالاتري مشاهده گرديد، اما برعكس، غلظت پروتئين­ هاي محلول با افزايش رطوبت، روند افزايشي را دارا بود و بالاترين مقدار براي ارقام هاشم و آرمان به­ دست آمد.