تحولات ماگمايي نفلينيت و مليليت - نفلينيت هاي كواترنري در باختر نوبران( شمال باختري ايران ): رخداد كلسيت ايژوليت نشانه هايي از گرايش كربناتيتي

Magmatic evolution of Quaternary nephelinite and melilite-nephelinite rocks in west of Nowbaran (NW of Iran): The occurrence of calcite ijolite Symptoms of carbonatitic inclination

تعداد چهارده آتشفشان الترابازيك به سن كواترنري در غرب نوبران فوران يافته‌اند كه از نظر ساختاري در لبه غربي زون ايران مركزي و به فاصله اندكي از زون سنندج-سيرجان واقع شده‌اند. تركيب مواد آتشفشاني به طور عمده از گدازه‌هاي روانرو و در مواردي از مواد آذرآواري تشكيل شده است. براساس مطالعات پتروگرافي و ژئوشيمي اين مجموعه در دو دسته "نفلينيت و مليليت‌نفلينيت" قرار مي-گيرند. از ويژگي‌هاي اين سنگ‌هاي نفلينيتي مقدار SiO2 پايين، مقدار بالاي CaO و MgO، تهي‌شدگي نسبي از HFSE و غني‌شدگي از LILE است كه احتمال تشكيل اين سنگ‌ها از يك منشأ غني شده را نشان مي‌دهد. آنومالي منفي Ti و Nb در نمودارهاي عنكبوتي شواهد مرتبط با فرورانش را مطرح مي‌كند. سرشت ماگماي غرب نوبران آلكالن از نوع سديك است كه در يك محيط داخل صفحه اي تشكيل شده است. شواهد ژئوشيميايي نشان مي‌دهد كه ماگما از گوشته گارنت لرزوليتي غني شده با ذوب بخشي 1 تا 3 درصدي در ژرفاي 90 تا 110 كيلومتري مشتق شده است. وجود كلسيت گوشته‌اي، آپاتيت كلسيم‌دار و پرووسكيت به همراه مقدار بالاي CaOو MgO در تركيب سنگ‌ها و مشابهت با نمونه‌هاي مشابه دنيا، وجود مولفه كربناتيتي را تاييد مي‌كند كه عامل تحول ماگماتيسم جوان غرب نوبران مي‌تواند ناشي از متاسوماتيسم كربناتيتي باشد

Fourteen numbers of ultrabasic volcano eruptions in the west of Nowbaran are structurally, located in the western margin of Iranian central zone, nearby to the Sanandaj-Sirjan zone. The volcanic rocks consist mainly of low viscosity lava and in some cases pyroclastic materials. According to the petrography and geochemical data, these rocks are nephelinite and melilite-nephelinite. Several chemical characteristics such as low content of SiO2, high rate of CaO and MgO, as well as HFSE depletion and LILE enrichment, shows the magma originated from the depleted mantle source. Ti and Nb negative anomalies present the subduction component for the magma source. The Nawbaran magma with sodic-alkaline nature, formed within plate geodynamic environment. The geochemical evidences inidicate the magma generated from enriched garnet-lherzolite mantle with low partial melting (1-3%) at the depth of 90 to 110 km. The presence of mantle calcite, calcium enriched apatite and perovskite with the high rate of CaO and MgO in the rocks composition point to the carbonatite component (calcite ijolite) and carbonatite metasomatism may be responsible for the evolution of the west Nowbaran young magmatism.