زيبايي‌شناسي ژرف ساخت‌هاي صيغه هاي متناوب در قرآن كريم از منظر سبك شناسي ( بررسي موردي سوره هاي مباركه ي انعام و اعراف)

An Aesthetic Analysis of the Deep Structures of Alternation in the Holy Qur'an from a Stylistics Perspective: the Case of Surah Al-An'am and Surah Al-A'raf

تناوب يكي از تكنيك ­هاي زباني در ساختار كلام است و مقصود از آن، جايگزيني كلمه­ اي (اسم، فعل و حرف) به جاي كلمه­ اي ديگر است كه از نظر معنا نظير و همانند آن است. در اين مقاله، پديده تناوب در ميان صيغه­ هاي اسم انتخاب شده است؛ يعني در بافت كلام ادبي، صيغه­ اي به جاي صيغه ­اي ديگر مي­ آيد كه از نظر اشتقاقي شبيه كلمه محذوف است اما در بردارنده معنايي غير از معناي نخستين است. اين مقاله با شيوه توصيفي – تحليلي و با رويكردي سبك شناختي، و به منظور كشف معاني پنهان قران كريم، به تحليل پديده هنجارگريز تناوب در قرآن كريم بويژه دو سوره مباركه انعام و اعراف پرداخته است. هدف از اين مقاله، توصيف و شرح ژرف ساخت هاي صيغه­ هاي متناوب و آشنايي با اهداف زيبايي شناسي آن است. نتايج اين مقاله حاكي از آن است كه تناوب در مصادر، بسآمد بالايي در اين دو سوره داشته­ است كه غالبا، به جاي اسم فاعل و مفعول آمده است. بعد از آن، اسم فاعل، نقش خود را به عنوان يكي از مشخصه هاي سبكي كه جانشين دو فعل "ماضي و مضارع" در اين دو سوره شده است، ايفا مي­كند.

Alternation as a linguistic technique in discourse structure that replaces a word (comprising nouns, verbs, prepositions and particles) with its synonym. In the present study, among the various forms of alternation, alternation of forms of names, which happens when in literary discourse, a form replaces another which although similar in terms of derivation contains a meaning different from the original meaning, has been focused on. The present study that used a descriptive-analytical method and took a stylistic approach, analyzed the norm-evading phenomenon of alternation in the Holy Qur'an especially in two surahs of Al-An'am and Al-A'raf. Thus, this article aimed at describing the deep structures of alternating forms and acquainting the readers with their aesthetic objectives. The results suggest that alternation in infinitives has a high frequency in these two surahs occurring chiefly as agent nouns and object pronouns. Following the infinitives, the agent nouns play their role as a stylistic feature replacing past and present verbs in these surahs.