پيشگيري اجتماعي از جرايم امنيتي ــ سايبري

Social Prevention of Cyber-security Crimes

گسترش و نفوذ فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات و در پي آن پديدار شدن فضاي سايبر، تغييرات اساسي را در تمامي ابعاد زندگي آدمي از جمله امنيتِ ملي جوامع ايجاد كرده است. فضاي مجازي با برخورداري از ويژگي هاي منحصر به ‌فرد، با توسل به فناوري تبادل اطلاعات امنيت ملي را با چالش هاي جديد و جدي مواجه كرده است كه صيانت از آن به شيوه سنتي دشوار و ناكافي‌ است. هرچند مقابله كيفري در خصوص اين جرايم اجتناب ناپذير است، با توجه به واكنشي بودن اين اقدام و اتخاذ آن پس از ارتكاب، نمي توان آثار سوء اين جرايم را خنثي كرد. از اين رو لازم است اقداماتي را مورد تحقيق قرار داد كه به جاي واكنش به اين جرايم، از وقوع آنها پيشگيري كند. با توجه به ايرادات پيشگيري وضعي كه به كلي مانع از ارتكاب جرايم نمي‌شود سياست جنايي پيشگيرانه، بتواند راهبرد مؤثرتري براي مقابله با اين تهديدات نوين به شمار رود. اين مقاله با روش توصيفي ــ تحليلي ضمن شناسايي مفهوم و مصاديق جرايم امنيتي ـ سايبري به بررسي برنامه‌هاي پيشگيرانه اجتماعي جهت رويارويي با جرايم سايبري عليه امنيت ملي مي‌پردازد و بدون آن كه تأثير ساير اقدامات پيشگيرانه را بكلي نفي كند، برنامه‌هاي پيشگيرانه اجتماعي را پيشنهاد و آثار مثبت آنها را معرفي مي‌كند. در اين ميان مي‌توان به برنامه‌هاي خانواده‌مدار، تدابير آموزشي ـ سايبري، بالا بردن سواد رسانه‌اي، تنظيم كدهاي رفتاري، اطلاع‌رساني و اطلاع‌گيري، توجه به حكمراني خوب و شاخص‌هاي آن، مشاركت و اجماع‌گري، ارتقاي پاسخگويي و شفافيت، فرهنگ‌سازي و توليد رسانه‌اي اشاره كرد.

The expansion and influence of ICTs and the subsequent emergence of cyber space has made fundamental changes in all aspects of human life, including the national security of societies. Cyberspace with its unique features by the means of information exchange technology had put challenges to national security whose protection is traditionally difficult and inadequate. Although criminal proceedings against these crimes are inevitable, given the reactivity of this act and its adoption after the offense, it cannot undermine the harmful effects of these crimes. Instead, it seems that preventive criminal policy, in the form of social prevention can be considered as the most effective strategy to deal with these new threats. This article by a descriptive analytical method, identifies cybercrime crimes and examines social prevention programs for dealing with cybercrime against national security. The outcome of this study is to identify and validate the implementation of this preventive model.