معرفي و طبقه‌بندي مضامين رايج در آرايه‌هاي معماري دوره قاجار، با تاكيد بر شناسايي آن ها در نقاشي‌هاي ديواري و حجاري هاي نقشپردازانه قلعه چالشتر

Introduction and classification of common themes in architectural decoration motives of Qajar period, with emphasis on their identification in “Chaloshtor castle” wall murals and carvings

مضامين مشابه به كار رفته درآرايه‌هاي معماري دوره قاجار به تبعبت آنها از ايده‌هاي مشتركي برمي گردد كه معلول مسائل اجتماعي و سياسي دوره خود بوده اند.مقاله حاضر با محور قردادن اين مضامين مشترك و تجليات آنها را در آرايه‌هاي قلعه چالشتر ، در صدد معرفي حجاري‌هاي نقش‌پردازانه و نقاشي­ هاي ديواري موجود در "قلعه چالشتر" نيز مي‌باشد. اين بناي مسكوني- نظامي كه متعلق به خوانين چهارمحالي در دوره قاجار بوده از دو خانه به هم چسبيده، به نام محمودخان (خدارحم خان يا ديوان خانه)واحمد خان(ستوده) تشكيل شده است. پژوهش حاضر از حيث تمركز بر آرايه‌هاي اين قلعه در نوع خود اولين نمونه كار تحقيقاتي ارائه شده است .پژوهش پيش روي به روش تحليلي و توصيفي انجام شده و تركيبي از مطالعات ميداني و تحقيقات كتابخانه ­اي را با تكيه بر مشاهدات مستقيم نگارنده ارائه مي‌دهد. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه اين اشتراكات بر اساس پيوند هاي هنر و سياست ،مضامين مشترك متاثر از روايات داستاني ،بر اساس تاثير پذيري ازآثار غربي و الگوهاي منطبق بر جريان به هم پيوسته هنر از دوره صفويه تا قاجار شكل گرفته اند.

The focus of this article is on decoration motives in Qajar “Chaloshtor castle” and relationship between art and politics. The Chaloshtor castle was a military residential monument belonging to Bakhtiaries tribal khans. This monument consists of two houses which cling together and named “Mahmood khan” and “Ahmad khan”. This article is the first one by focus on the carving and murals decoration of the castle and also based on filed and academic studies. This paper methodology based on descriptive-analytical method; also combination of field and library studies along with authors direct observations. The results of this research show It is possible to classify Qajar Architectural decorations considering the links in between decoration of monuments and related underlying political and social sight. This topics show common thoughts of their era, also the artistic virtues were affected by quoted factors. Finally these common ideas lead to same methods in architectural decorations that follow with artists