كليدواژه :
شهرستان هاي كاشمر و تربت حيدريه , سوزن دوزي , انسان شناسي هنر , طرح و نقش , تحليل پرده‌هاي سوزن دوزي خراسان
چكيده فارسي :
سوزن‌دوزي در شهرستان‌هاي كاشمر و تربت‌حيدريه نشاًت گرفته، از ذوق و سليقه مردمان اين ديار و برخاسته از باورها و اعتقادات زنان هنرمند اين خطه است كه داراي فرم‌ها و نقوش منحصربه‌فرد هستند. اگرچه اين آثار، ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﻭﻝ ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ مي‌رسند، ﺍﻣﺎ ازلحاظ ﺑﺼﺮﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﻮﺩﻩ و علاوه بر آن ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ هستند. مقاله به مطالعه آثار سوزن‌دوزي از منظر انسان‌شناسي هنر با سه رويكرد زيبايي‌شناسي، ﮐﺎﺭﮐﺮﺩ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳﻲ در ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﻏﻨﻲ ﺍﺯ ارزش‌هاي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ پرداخته است.
بررسي هدفمند هشت روستا در شهرستان‌هاي كاشمر و تربت‌حيدريه نشان مي‌دهد كه اين آثار در سه قالب نقوش انساني، گياهي، پرندگان و حيوانات قابل تقسيم‌‌بندي است. اين آثار، تجلي محيطي شاداب و زيبا را در بعد زيباشناختي، احترام به طبيعت و نگاهداشت آن، آرزوي باغ‌هاي با طراوت در فضاي خشك كويري اين خطه و مفاهيم اعتقادي و باورهاي مردمي در تجلي حيواناتي مثل بز كوهي و يا تجلي بركت و حاصلخيزي در بعد معناشناسي دارد.
در بعد كاركرد بايد به بهره‌گيري از اين آثار در قالب‌هاي مختلف كاربردي در محيط زندگي ساده ايشان مثل جانماز، بقچه و... اشاره داشت. آنچه شايسته ذكر است روند مسير خط زندگي و اميد خانواده در اين خطه است كه زن روستايي را به توليد اين آثار هرچند پريميتيو اما معناگرا ترغيب نموده است.
چكيده لاتين :
Needlework was originated in the city of Kashmar and TorbatHeydarieh from the taste and gusto of the people of this land, derived from the beliefs and faith of artists women in those lands, which have unique forms and designs. Although, at first glance, these works seem simple and elemental, but visually have a coherent structure and, in addition, have meanings and concepts. The article studies the effects of needlework from the perspective of anthropology with three approaches of aesthetics, functionalism and semantics in this rich cultural-value area.
The purposeful study of eight villages in Kashmar and TorbatHeidarieh cities shows that these works can be divided into three forms of human, plant, and birds and animals.These works are a manifestation of a vibrant and beautiful environment in the aesthetic dimension, respect for nature and its preservation, the wish of refreshing gardens in the dry desert atmosphere of this area and the beliefs and faith concepts of people in the manifestation of animals such as mountain goat or manifestation of blessing and caricature in the Semantics dimensions.
In the functionalism dimension, we should refer to using of these works in various forms of application in their simple living environment such as Prayer Mats, bundle, and others.What deserves to be mentioned is the trend of the line of life and the hope of the family in this area that make the rural woman doing such works, although primitive, but meaningful.
