كليدواژه :
حرم مطهر امام رضا(ع) , ضريح آفتاب , فرم و محتوا , كتيبه , كتيبه‌هاي پنجمين ضريح حرم مطهر امام رضا (ع)
چكيده فارسي :
ضريح (آفتاب) امام رضا (ع) از نمونه‌هاي بارز و فاخر هنر ضريح سازي است كه در دوره جمهوري اسلامي پس از فرسودگي ضريح چهارم (شير و شكر) ساخته و جايگزين ضريح شير و شكر گرديد. طراحي و ساخت اين ضريح توسط استادان و هنرمندان بزرگي همچون محمود فرشچيان، محمد موحد، مصطفي خداداد‌‌زاده اصفهاني، خداداد كشتي آرايي به انجام رسيده است. ضريحي به شكل مكعب مستطيل كه به‌‌وسيله هنرهايي همچون خوشنويسي و كتيبه آرايي، قلم‌زني و معرق خاتم، بدنه و داخل ضريح مطهر آراسته شده است. روش تحقيق توصيفي تحليلي است و جمع‌آوري داده‌‌ها بر مبناي اطلاعات كتابخانه‌اي و عكاسي ميداني است. يافته‌‌ها نشان مي‌دهد متن كتيبه‌هاي ضريح آفتاب شامل سوره‌‌هاي يس و هل‌‌اتي از قرآن كريم، اسماء چهارده معصوم، شهادتين شيعه، ذكر‌‌ها، صفات الهي، القاب و اسماءالحسني مي‌باشد. خطوط مورد‌‌استفاده در كتيبه‌هاي ضريح مذكور متناسب با جايگاه قرارگيري كتيبه و متن آن با ثلث، ثلث مقترن، معقلي و نستعليق كتابت شده است. به‌‌‌طور‌‌كلي كتيبه‌ها علاوه بر وجه زيباشناسي، كمك شامخي در ارائه مفاهيمي ديني و مذهبي نموده است.
چكيده لاتين :
The fifth Zarih of Imam Reza is one of the most prominent examples of the art of perfection, which was created in the Islamic Republic after the burnout of the fourth zarih (Shir-o- Shekar) and replaced the Shir-o- Shekar zarih. The design and construction of this design has been accomplished by great professors and artists such as Mahmoud Farshchian, Mohammad Movahed, Mostafa Khodadadzadeh Isfahani, Khodadad Keshtiaraai. The rectangular cubic zarih is adorned with arts such as calligraphy, Etching, stamping and mosaic of khatam, body and interior. The research method is descriptive-analytical and data collection is based on library information and field photography. The findings show that the text of the Aftab zarih contains the verses of Yasin and Dahr from the Holy Quran, the names of the fourteen innocents, Shihadatin Shiite, the mention, divine attributes, al-Qubb and Asma al-Hosna. The calligraphies used in zarih are Sols, Sols Moqtaran. Taaliq and nastaliq letter. In general, inscriptions, in addition to the aesthetics, have been instrumental in providing religious concepts.
