چكيده فارسي :
كاربرد آيات قرآن در متون زبان فارسي، خصوصاً متون عرفاني بسيار چشم‌گير است و يكي از منابع اصلي الهام نويسندگان بوده است. عبهرالعاشقين يكي از متون عرفاني قرن شش با محتواي منحصر به فرد، يعني بررسي رابطه عشق رباني و انساني است. هدف از پژوهش حاضر بررسي پيوند آيات قرآن و دستور زبان فارسي در اين اثر است. براي اين منظور كليه آيات به‌كاررفته در متن به دقت استخراج شد و جايگاه هر آيه در سطوح نقش‌ها و تركيبات ساختار نحوي و جملات مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش آيات در نقش‌هاي دستوري نهاد، مفعول، متمم و مضاف‌اليه به كار رفته‌اند. در ميان اين اجزاي دستوري، بهره‌گيري از آيات در ساختن تركيبات اضافي، بيشتر و متنوع‌تر است و اضافه‌هاي تشبيهي و تلميحي در سطح وسيع و با موضوعات گوناگون در القاي مفاهيم خاص عرفاني ايفاي نقش مي‌كنند. موضوعاتي نظير خلقت انسان، عهد الست، بهشت و نعمت‌هاي آن، موضوع تركيبات تشبيهي، و عناصر مربوط به داستان انبياي الهي شامل حضرت آدم، نوح، ابراهيم، يوسف، موسي، عيسي عليهم‌السلام و حضرت محمد (ص) موضوع تركيبات تلميحي هستند. همچنين آيات قرآن در ساختار جمله‌هاي ساده، مركب و معترضه در اين متن به كار گرفته‌شده‌اند. گرچه برخي جملات به ظاهر معترضه و قابل حذف هستند ولي حضور آن‌ها بار معنايي خاصي بر جمله مي‌افزايد. شيوه پيوستن جملات با متن اغلب به صورتي است كه فك آن از بافت جمله، معنا را مختل مي‌كند. در اين اثر ساختار غالب جملات ساده و نشان‌دهنده پيوند استوار آيات با مفاهيم عرفاني است.
چكيده لاتين :
The use of Qur'anic ayahs in Persian texts especially mystical texts is very impressive and has been one of the main sources of inspiration for writers. Abhar al-Asheqin is one of the mystical texts of the sixth century with unique content, namely, the study of the relationship between sacred and human love. The purpose of this research is to investigate the connection between Qur'anic ayahs and Persian grammar in this work. To this end, all ayahs used in the text were accurately extracted and the position of each ayah was examined at the levels of the roles and syntactic structures and sentences. According to the findings of this research, the ayahs are used in the grammatical roles of subject, object, complement, and genitive. Among these syntactical components, the use of ayahs in the creation of compound structures is more and more diverse, and simile and allusive dependents are broadly applied in a variety of topics induce specific mystical concepts. Topics such as the creation of man, Alast, paradise and its blessings, simile compounds, and elements related to the story of the divine prophets including Adam, Noah, Ebrahim, Yusuf, Mūsā, Īsā and Muhammad (PBUH) are the subject of allusive compounds. Qur'anic ayahs are also used in the structure of simple and compound sentences as well as parenthetical content in this text. Although some sentences are apparently unnecessary and can be removed, their presence adds certain meanings to the sentences. The joining of sentences in the text is often in a way that separating them from the sentence context disrupts meaning. In Abhar al-Asheqin, the predominant structure of sentences is simple, and indicates a strong connection between ayahs and mystical concepts
