نقش صفات فيزيولوژيك و بيوشيميايي در بهبود عملكرد ژنوتيپهاي سويا تحت تنش كم آبي

به منظور ارزيابي اثر صفات فيزيولوژيك و بيوشيميايي برتحمل به تنش كم آبي در ژنوتيپهاي سويا، اين آزمايش گلداني با 15 ژنوتيپ وارداتي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1396 در شهرستان دماوند انجام شد. عامل اول شامل 15 ژنوتيپ سويا و عامل دوم شامل دو سطح آبياري نرمال و قطع آبياري در زمان 50 درصد غلاف دهي تا زمان دانه بندي بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تنوعي بين ژنوتيپ ها در شرايط كم آبي و آبياري عادي وجود داشت. نتايج مقايسه ژنوتيپ 15 بيشترين كلروفيل كل، ژنوتيپ 5 ،a 5 و 13 بيشترين كلروفيل ، ميانگينها نشان داد در شرايط بدون تنش ژنوتيپ هاي 3 بيشترين كاروتنوئيد، ژنوتيپ هاي 13 و 14 بيشترين پروتئين دانه، ژنوتيپ هاي 7 و 13 بيشترين تعداد برگ، ژنوتيپ هاي 2 و 10 بيشترين وزن خشك بوته و ژنوتيپ 13 بيشترين شاخص برداشت و عملكرد دانه را داشتند. تنش كم آبياري باعث كاهش عملكرد و برخي صفات فيزيولوژيك و مورفولوژيك شد. تحت اين شرايط برخي صفات نيز افزايش داشتند. ژنوتيپ 3 داراي بيشترين كلروفيل ژنوتيپ 5 و 8 بيشترين فلاونوئيد، ژنوتيپ 5 بيشترين مقدار پرولين و ژنوتيپ 14 بيشترين عملكرد را ،b به a و نسبت كلروفيل b 85 درصد واريانس كل را تبيين / داشتند. تجزيه به مولفه هاي اصلي نشان داد كه در شرايط آبياري عادي چهار مولفه ي اول 67 10 درصد بود. در شرايط اعمال تنش چهار مولفه / 15 و 57 /62 ،20/65 ،38/ نمودند، به طوري كه سهم مولفه اول تا چهارم به ترتيب 81 7درصد / 13 و 80 /66 ،25/20 ،35/ 82 درصد واريانس كل را تبيين كردند، بهطوري كه سهم مولفه اول تا چهارم بهترتيب 58 / اول 26 بود.