تأثير خصوصي‌‌سازي در بهره‌‌وري نيروي كار و سودآوري شركت‌هاي واگذارشده در ايران

Impacts of Privatization on Profitability and Labor Productivity of Privatized Companies in Iran

در خصوصي‌‌سازي اهداف مهمي در حوزه‌‌هاي مالي و اقتصادي دنبال مي‌شود. از اين رو، لازم است كه دست‌يابي به اين اهداف و نتايج همواره ارزيابي شود، در اين صورت دولت‌ها مي‌‌توانند با آگاهي بيش‌تري سياست واگذاري مالكيت و مديريت بنگاه‌‌هاي اقتصادي دولتي به بخش خصوصي را تعقيب كنند. هدف اصلي اين پژوهش نيز بررسي تأثير خصوصي‌‌سازي در عملكرد مالي و اقتصادي شركت‌‌هاي واگذارشده در ايران است. بدين منظور، در اين پژوهش نخست دو شاخص سودآوري و بهره‌‌وري نيروي كار مشخصه‌هاي عملكرد مالي و اقتصادي شركت‌هاي واگذارشده معرفي شدند. آن‌گاه، با بررسي صورت‌‌هاي مالي ساليانۀ شركت‌‌هايي كه حداقل 51 درصد از سهام آن‌‌ها از طريق عرضۀ عمومي در بورس يا مزايده در بازۀ زماني 1379- 1389 به بخش خصوصي واگذار شده‌‌اند، 22 شركت، كه داده‌‌هاي موجود براي آن‌ها قابل‌حصو‌‌‌‌‌‌ل‌‌تر و فرايند خصوصي‌‌سازي در آن‌ها به‌نحو مطلوبي انجام شده، نمونۀ آماري اين تحقيق برگزيده و بررسي شده‌‌اند. يافته‌هاي اين مقاله، كه با دو روش ناپارامتري استنتاج آماري (از جمله آزمون رتبۀ علامت‌‌دار ويلكاكسون) و مدل اقتصادسنجي داده‌‌هاي پانل به‌دست آمده‌، نشان مي‌‌دهد كه ميان عملكرد شركت‌ها از لحاظ سودآوري و بهره‌‌وري در دوره‌هاي قبل و بعد از خصوصي‌‌سازي تفاوت معناداري وجود دارد و خصوصي‌‌سازي عملكرد شركت‌‌هاي يادشده را بهبود داده است.

Privatization aims to improve productivity and profitability of firms in different sectors of the economy. However, studies show that the impacts of privatization on productivity is mixed. The main objective of this study is examine the effects of privatization on the financial and economic performance of privatized companies in Iran. We consider two variables of labor productivity and profitability in privatized companies as the performance indicators. Findings from a Panel data model including 22 selected privatized companies during 2000 to 2010 show a positive and significant impact of privatization on labor productivity and profitability in privatized companies. Also, using the Wilcoxon signed-rank test we find a significant difference before and after privatization in the mentioned variables.