نقد و بررسي قانون زكات و ارائه راهكارهاي اصلاحي

قانون زكات در سال 1390 به تصويب مجلس شوراي اسلامي و تأييد شوراي نگهبان رسيد. با توجه به اهميت زكات و نقش آن در فقرزدايي، انتظار مي‌رود نقاط قوت و ضعف اين قانون مورد مداقه قرار گرفته و سير تكاملي خود را بپيمايد. پژوهش حاضر، ضمن فهرست برخي مزاياي قانون زكات، سعي دارد با روش تحليلي ـ توصيفي، اين قانون را در قالب سه محور ارزيابي كند و زمينه را براي رفع نقايص احتمالي و ارتقاي آن فراهم سازد. اين محورها عبارت‌اند از: الف) ارزيابي ساختاري: مانند ابهام در شخصيت حقوقي شوراي زكات، عدم توجه الزام اعضاي آن به تكليف مشخص، ابهام در وضعيت نهادهاي همسو در تداخل مسئوليت‌ها، عدم توجه به زيرساخت‌هايي مثل سامانه جامع اطلاعات، دستگاه نظارتي و مرجع رسيدگي به دعاوي؛ ب) ارزيابي روشي: مانند عدم تبيين مفاهيم و اهداف زكات و وظايف مؤديان، نظام تشويقي نامتناسب و زمينه‌ساز مفاسد، عدم توجه به الزامات ساير اديان و مذاهب؛ ج) ارزيابي محتوايي: مانند لزوم هدفمندي كمك‌هاي دولت، فقدان وحدت رويه اعضا در شوراهاي محلي و لزوم تعيين وظايف مؤديان.