تأثير مادۀ 968 ق.م بر شروط حل اختلاف قراردادي در نظم قضايي كنوني؛ رهيافت‌هايي از مطالعات تطبيقي

The impact of Article 986 Civil Code of Iran on the contractual dispute settlement clauses in the current judiciary order; solutions from comparative study

در اين مقاله به‌ طور مشخص سه سناريوي مطرح در دادگاه‌ها و رويۀ قضايي ايران در خصوص مادۀ 968 قانون مدني ايران با رويكردي تطبيقي بررسي شده است: نخست، در قرارداد، مرجع حل اختلاف، دادگاهِ كشوري بيگانه قرار گرفته است. دوم، در قرارداد، قانون حاكم بر ماهيت، قانون كشوري بيگانه قرار گرفته است. سوم، در قرارداد، شرط داوري در خصوص حل اختلاف به مرجعي داوري مطابق با قانون و مقررات همان مرجع (براي مثال، اتاق بازرگاني كشور سنگاپور) از سوي طرفين تصريح شده است؛ بي‌آنكه درخصوص قانون حاكم بر ماهيت سخني به‌ ميان آيد. در اين مقاله كوشش شده است با بهره‌گيري از دكترين و حقوق تطبيقي پيشنهاد‌هايي در جهت هم‌نوايي بيشتر حقوق بين‌الملل خصوصي ايران با معيارها و استانداردهاي پذيرفته‌ شدۀ جهاني ارائه گردد. مطالعۀ اين نوشتار نه‌ تنها خواننده را با تلقي و دريافت‌هاي معمول قضات ايراني از سناريوهاي پيش‌گفته آشنا مي‌سازد، آنان را در يافتن راهكارهاي عملي مناسب در صورت رويارويي با مسائل مورد بحث در اين مقاله نيز ياري مي‌رساند. براي ترسيم بهتر مطالب اين نوشتار، پس از طرح بحثي پيرامون آستانۀ بين‌المللي دانستن يك رابطۀ حقوقي در حقوق ايران و حقوق خارجي كه در بخش نخست مقاله مطرح شد، بخش دوم به تعيين و ارزيابي قلمرو مادۀ 968 قانون مدني ايران در حقوق ايران اختصاص يافته است.

In the following article,three common scenarios of private international law pertaining to Article 968 civil Code of Iran,involving Iranian courts and proceedings,have been particularly discussed by means of comparative study.The first scenario involves "forum selection clause",in which contracting parties have chosen to bring their disputes before a foreign court. The second scenario is related to "choice of law clause”,in which the applicable law is decided to be a foreign law by the parties.The third scenario is relevant to a contract including an arbitration clause with the content of dispute resolution. Such an arbitration clause, emphasizes on the fact that any dispute shall be resolved by the chosen arbitration center and under its rules and regulations. In current scenario, the applicable law, which has brought controversy and contentious on hearings,proceedings and judgments, has not been determined in contract.Hence this article seeks to recommend the Iranian private international law system a few solutions under the auspices of comparative law and legal doctrines.At the end,this article might be of use for readers in order to make them familiar with the application of above mentioned scenarios in Iranian ordinary course of proceedings.It may also help them to come up with practical solutions in similar or identical situations.