راهبردهاي مؤثر در تحقق پيچيدگي اقتصادي: كاربرد الگوسازي ساختاري ـ تفسيري

Effective Strategies in the Realization of Economic Complexity: Implication of Interpretive-Structural Modeling

ادبيات گسترده‌اي در رابطه با اقتصاد دانش بنيان و پيچيدگي اقتصادي ارائه شده است، ولي تاكنون يك الگوي فراگير از راهبردهاي موثر در تحقق پيچيدگي اقتصادي و ارتباط بين آنها ارائه نشده است. لذا در اين تحقيق در گام اول با انجام مصاحبه عميق با 18 نفر از خبرگان، و بكارگيري روش داده بنيان و انجام مراحل سه گانه كدگذاري، 9 راهبرد موثر در تحقق پيچيدگي اقتصادي شناسايي گرديد. در گام بعد با استفاده از يك متدولوژي تحليلي تحت عنوان الگوسازي ساختاري تفسيري روابط بين راهبردها، و سطح بندي آنها به صورت يكپارچه مورد تحليل قرار گرفت. اين رويكرد، افراد و گروه ها را قادر مي‌سازد تا روابط پيچيده بين تعداد زيادي از عناصر را در يك موقعيت پيچيده، ترسيم نمايند؛ و به عنوان ابزاري براي نظم بخشيدن و جهت دادن به پيچيدگي روابط بين متغيرها عمل مي‌كند. با استفاده از اين تكنيك و پرسشنامه، راهبردها در 4 سطح، طبقه‌بندي شدند. براساس نتايج تحقيق، راهبردهاي آينده پژوهي و آينده‌نگاري مبتني بر پيچيدگي اقتصادي، الگوبرداري هدفمند و هوشمندانه و آمايش سرزميني ظرفيت هاي توسعه، در ريشه‌اي‌ترين لايه قرار گرفتند.

An extensive literature has been presented on the knowledge-based economy and economic complexity, but no comprehensive pattern has been presented so far on the effective strategies for the realization of economic complexity and the relationships between them. In this research, in the first stage, by conducting a deep interview with 18 experts, and using the grounded theory method, nine effective strategies were identified in the realization of economic complexity. In the next stage, the relationships between the strategies and their leveling were analyzed in an integrated approach using an analytical methodology known as interpretive structural modeling (ISM). The ISM approach enables people and groups to draw the complex relationships between a large number of elements in a complex situation, and functions as a tool for regulation and orientation of the complexity in the relationships among variables. The strategies were classified at four levels using the ISM technique and a questionnaire. Based on the research results, future studies and foresight based on economic complexity smartly targeted modeling, and spatial planning of development capacities were the strategies placed in the roots of the layer.