معيارهاي حق و عدل در احكام فقهي بانكداري بدون ربا

Standards OF right and justice in Islamic banking system

پس از پيروزي انقلاب اسلامي، با هدف تطهير نظام بانكي كشور از ربا تلاش هاي متعددي صورت پذيرفت. تبيين مفهوم عدالت اقتصادي و شاخص هاي آن يكي از دغدغه هاي اقتصاددانان است. علي رغم مطالعات انجام گرفته در اين زمينه، تلاش چنداني براي استخراج شاخص هاي عدالت اقتصادي از نگاه اسلام صورت نگرفته است. شاخص ها و راهكارهاي تحقق عدالت در مكتب هاي گوناگون فكري، متفاوت است. انديشه وران اسلامي نيز اين مسئله را در چارچوب اسلامي مورد بحث قرار داده اند. درباره حق و عدالت نظريه شهيد صدر(ره) و تاليفات استاد مطهري (ره) از شهرت و مقبوليت بيشتري برخوردار است. معيار عدالت در توزيع فرصت ها، برابري و مساوات، و در توزيع كاركردي، استحقاقي سهمي است كه با تراضي به دست مي آيد و شاخص آن قيمت بازاري است. معيار عدالت در توزيع درآمد و ثروت، توازن است. هر فطرت سالمي تصاحب 99% امكانات كره زمين توسط 1% از افراد جامعه را بي عدالتي مي پندارد. اين بي عدالتي را نمي توان با اين منطق كه »آنان با بازوي خود كسب كرده و خمس و زكاتش را پرداخت كرده اند «، توجيه كرد. معيار عدالت در رعايت حقوق نيازمندان، استحقاق در حد كفاف و شاخص آن حد كفاف و در پرداخت حقوق مالي بستگان، استحقاق عرفي است و شاخص آن اعتدال عرفي مي باشد. در اين تحقيق كه بصورت تحليلي توصيفي است با توجه به اصل يك بانكداري بدون ربا در تحقق عدالت اسلامي سعي مي شود با استعانت از قرآن كريم ومعيارهايي كه فقهاي شيعه و علماي اهل سنت و نيز حقوق دانان و ديدگاه هاي مكاتب مختلف در اين زمينه مطرح كرده اند، مورد كنكاش و تامل قرار گيرد. همچنين تعاريف مختلف حق و عدالت اقتصادي مورد بررسي قرار مي گيرد

After revaluation in Iran, have attempt to Purge banking system of Gavel. The stating of economic justice concept and its indexes is one of the pastimes of Economists. Never Eless, researches in this case, had not attempted to production of Economic justice indexes in Islamic over look. Indexes and solutions of creating of justice are different in difficult isms. Islamic economists have analyzed this problem in Islamic framework. Theories of shahid Sader and Motahari are famous about right and justice. Justice criteria in distributive of opportunities, EQUALITY and distributive of applying, will obtained in Compromise and its index is marketing price. Justice Criteria in distributive of income and wealth is balance. Every safe Temperament knows, it is injustice to Inherit 99 percent of world facilities by 1 percent of people. We cannot justify that those people have obtained themselves. Justice criteria in rights of poor people, Desert in Requirement and its index is extent of requirement and to pay financial rights of NEIGHBORs, custom requirement. This research have based on analyze- DESCRIPTIVE according to principle of one in Islamic banking analyze to create Islamic justice have tried by Quran and standards by Islamic SCIENTISTs Shie and Sonni and LAWYERs and points of different schools. Also we have examined different definitions of right and economic justice