اثر باكتري ريزوبيوم فازئولي و قارچ آربوسكولار ميكوريزا بر عملكرد و اجزاي عملكرد لوبياي

به‌منظور بررسي اثر باكتري ريزوبيوم و قارچ ميكوريزا بر عملكرد و اجزاي عملكرد لوبيا قرمز رقم گلي در شرايط تنش كم آبي، اين آزمايش به ­صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1393 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي تبريز اجرا شد. تنش كم آبي با سه سطح آبياري بعد از 70، 110 و 150 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A به­ عنوان عامل اصلي و تلقيح بذر با باكتري ريزوبيوم فازئولي، قارچ ميكوريزا، باكتري ريزوبيوم به همراه قارچ ميكوريزا و عدم تلقيح به­عنوان سطوح عامل فرعي در نظر گرفته شدند. تنش كم آبي با كاهش تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه و تعداد دانه در غلاف، موجب كاهش عملكرد دانه­ لوبيا شد. عملكرد دانه در 110 و 150 ميلي ­متر تبخير نسبت به آبياري پس از 70 ميلي ­متر تبخير به ­ترتيب 38/08 و 73/37 درصد كاهش يافت. تيمار تلقيح دوگانه ريزوبيوم و ميكوريزا، بالاترين مقدار عملكرد دانه (2327 كيلوگرم در هكتار)، بيش‌ترين تعداد غلاف در بوته (16/08)، تعداد دانه در بوته (80/6)، وزن صد دانه (23/75 گرم) و محتواي كلروفيل (32/45) را نشان داد. تلقيح همزمان بذر با قارچ ميكوريزا و باكتري ريزوبيوم باعث افزايش عملكرد دانه (40/24 درصد) نسبت به عدم مصرف اين عوامل و همچنين مصرف مجزاي آن­ها (ريزوبيوم 22/34 درصد و ميكوريزا 25 درصد) شد كه از آثار سوء تنش كم آبي بر لوبيا كاست. با توجه به نتايج اين آزمايش مي­توان به‌منظور كاهش اثر تنش كم آبي در زراعت لوبيا، از ريزجانداران بهره جست.