ارزيابي مقايسه‌اي عامل ريسك شركت ملي نفت ايران در قراردادهاي IPC، بيع‌متقابل و مشاركت در توليد

قراردادهاي نفتي به عنوان اولين حلقه ارتباط بين دولت‌ها و شركت‌هاي نفتي از اهميت خاصي در تسهيم ريسك بين طرفين قرارداد برخوردار است. در همين راستا، هدف اصلي اين پژوهش، ارزيابي مقايسه‌اي ميزان ريسك (ريسك هزينه‌، ريسك توليد و ريسك قيمت) شركت ملي نفت ايران در ترتيبات قراردادي بيع‌متقابل، قرارداد نفتي ايران (IPC) و مشاركت در توليد و در نهايت انتخاب قرارداد بهينه بر اساس عامل ريسك است. بر اساس نتايج آزمون رتبه‌اي ويلكاكسون، ميانگين ارزش فعلي خالص (NPV) مربوط به شركت ملي نفت در IPC بيش از ارزش فعلي خالص مربوط به دولت در قراردادهاي مشاركت در توليد مي‌باشد. اين در حالي است كه NPV مربوط به دولت در IPC تفاوت معني‌داري با ارزش فعلي خالص مربوط به دولت در قراردادهاي بيع متقابل ايران ندارد. ساير يافته‌هاي حاكي از آن است كه بيشترين ريسك تحميل شده به شركت ملي نفت ايران ناشي از افزايش هزينه‌ها به ترتيب به قرارداد بيع متقابل، IPC و مشاركت در توليد مربوط است. علاوه بر اين، ريسك كاهش توليد در بيع‌متقابل بيشتر از IPC و در قراردادهاي جديد نفتي بيشتر از مشاركت در توليد است، به بيان ديگر كاهش توليد بيشترين تاثير را در قرارداد بيع‌متقابل بر ارزش فعلي خالص دولت مي‌گذارد. ريسك كاهش قيمت نفت براي شركت ملي نفت نيز در قراردادهاي بيع متقابل و IPC تفاوت معني‌داري با يكديگر نداشته و در عين حال از قرارداد مشاركت در توليد بيشتر است.