سيمايي نوين از ستون چينهشناسي و تغييرات رخساره‌اي و محيط رسوبي گروه شمشك در برش پرور- كاورد (شمال خاور سمنان)

A new insight of stratigraphic column, facies variation, and sedimentary environment of the Shemshak group in Parvar-Kavard section, NE Semnan, Iran

انباشت ترادف هاي سنگي گروه شمشك از ميانه هاي ترياس پسين و همزمان با كوهزايي سيمرين پيشن آغاز و با ناپيوستگي رويداد سيمرين مياني به ديرينگي ژوراسيك مياني به پايان رسيده است. بدين سان اين واحد سنگ چينه اي، سكانسي از فروهشته هاي عمدتا سيليسي كلاستيك و گاه دريايي است كه مرز پايين و بالاي آن شواهدي از دو رويداد زمين‍ ساختي از نوع كوهزايي دارد. به همين لحاظ، سطح تماس پاييني شمشك با كربنات هاي پلاتفرمي ترياس مياني موسوم به سازند اليكاست كه با پاليوكارست هاي كهن حاوي بوكسيت و لاتريت مشخص مي شود و مرز بالايي آن كه از نوع دگرشيبي موازي و گاه دگرشيب است با مارن ها و كربنات هاي سازند دليچاي حاوي سنگواره هاي اشكوب باژوسين (ژوراسيك مياني) مشخص مي شود. نتايج حاصل از بررسي تغيرات رخساره ها و محيط رسوبي گروه شمشك در برش پرور- كاورد نشانگر فروهشته هاي عمدتا سيليسي آواري است كه در بردارنده 3 مجموعه رخساره اي و 22 زيررخساره است كه در 3 محيط رودخانه اي (خشكي)، دلتايي حد واسط و دريايي (ساحلي كم عمق) انباشته شده اند. تغييرات عمودي رخساره ها بيانگر يك سكانس ناكامل رسوبي و پديد آمده از فرسايش فرازمين هاي سيمرين پيشين است كه به طور مقطعي زير اثر پيشروي درياي كم عمق بوده است. گفتني است كه پايان پذيري گروه شمشك به رخساره هاي دريايي كمژرفا نشان مي دهد كه در مقايسه با نواحي همجوار، فروهشته هاي آواري پايان سيكل شمشك، قبل از انباشت سازند دريايي دليچاي، در اثر چرخههاي فرسايشي كوهزايي سيمرين مياني از سكانس اين گروه حذف شده اند.

Accumulation of Shemshak group lithofacies have been started during Early-Cimmerian orogeny from middle of Late-Triassic and ended with Middle- Cimmerian discontinuity dating Millde-Jurrasic. So the mostly Siliciclastic and occasionally Marin lithostratigraphic unite has evidences of two major tectonic events as orogenic activity at lower and upper border of sequence. Therefor the lower contact of Shemshak group is composed of Middle-Triassic platform carbonates known as Elika formation which distinguished with Plaeokarsts including bauxit and laterit horizons and the upper contact with parallel unconformity with Delichay formation fossiliferous marls and carbonates of Bajocian stage (Middle Jurrasic). Results of deposition environment and facies studies have shown that the mentioned siliciclastic group (Shemshak) composed of three major facies, 22 subfacies and have been deposited in three different environments including Fluvial (Terrestrial), mid-tidal and shallow marine environments. The vertical changes of facies have declared that the sequence has formed due to erosion of Early-Cimmerian uplands and have experienced progess of shallow marine. The existing shallow marine sediments in the end of Shemshak group states that, in comparison with surrounding area , clastic sediments of end of Shemshak cycle, because of erosional cycles of Middle-Cimmerian orogeny, befor deposition of Delichay marine formation, have been eroded.