زيست چينه‌نگاري سازند هجدك در منطقۀ كالشور، جنوب غرب طبس بر مبناي ماكروفسيل‌هاي گياهي و تحليل آب و هواي ديرينه

Biostratigraphy of the Hojedk Formation in the Kale-shur region, South-West Tabas based on Plant Macrofossils and Analysis of Paleoclimate

سازند هجدك در منطقۀ كالشور شامل تناوبي از ماسه سنگ هاي كوارتزآرنايتي آركوزي با شيل هاي خاكستري تيره تا سبز، سيلتستون و ميان لايه هاي زغال سنگ است. اين سازند دربر دارندۀ ماكروفسيل هاي گياهي به نسبت خوب حفظ شده اي است كه در اين پژوهش بررسي شده اند. تعداد 15 گونه ماكروفسيل گياهي متعلق به 9 جنس از راسته هاي مختلف اكوئي ستال ها، فيليكال ها، سيكادال ها و پينال ها شناسايي شدند. بر اين اساس، يك زيست زون تجمعي به نام nilssonia bozorga coniopteris hymenophylloides assemblage zone و سه زير زيست زون به نام هاي زير زيست زون klukia exilis taxon range zone (i)، زيرزيست زون klukia exilis ferizianopteris undulata interval zone (ii) و زير زيست زون ferizianopteris undulata equisetites sp. cf. e. columnaris interval zone (iii) به ترتيب از پايين به بالا تعيين شد. زيست زون هاي سازند هجدك در منطقۀ بررسي شده با ساير زيست زون هاي هم ارز بازۀ زماني ژوراسيك مياني در منطقه طبس قابل مقايسه و تطابق هستند. از اين رو، پراكنش زيست زون فراگيري به نام coniopteris hymenophylloides klukia exilis assemblage zone در زمان ژوراسيك در تمام پهنۀ طبس خاطر نشان مي شودد. با توجه به حضور گونه هاي شاخص coniopteris hymenophylloides و klukia exilis، سن آالنين باژوسين براي اين مجموعه فسيلي در نظر گرفته مي شود. پژوهش هاي آماري انجام شده نشان مي دهد راسته هاي فيليكال ها، سيكادال ها، پينال ها و اكوئي ستال ها به ترتيب با فراواني نسبي 48.08 %، 32.69 %، 15.38 % و 3.85 % بيش ترين حضور را در مجموعه گياهي بازۀ زماني ژوراسيك مياني در منطقه كالشور داشته اند. هم چنين جنس هاي nilssonia، podozamites، ferizianopteris و lobifolia به ترتيب با فراواني نسبي 32.69 %، 15.38 %، 11.54 % و 11.54 % بيش ترين حضور را در اين منطقه داشته اند. فراواني نسبي فيليكال ها و سيكادال ها و نيز ميانگين عددي تراز گياهي فلوراي كالشور كه نمره 46.33 را به دست مي دهد، حاكي از آب و هواي مرطوب و نيمه گرمسيري در اين منطقه جغرافيايي در محدوده زماني آالنين باژوسين بوده است.

The Hojdek Formation in the Kale-shur area consists of alternation of fine quartz arenitic-arkosic sandstones with dark gray to green shales and coal seams. This formation includes relatively well-preserved plant macrofossils which are studied here for the first time. 15 species of 9 genera belong to different orders such as Equisetales, Filicales, Sycadales and Pinales have been determined in this study. Based on these species, one biozone called Nilssonia bozorga - Coniopteris hymenophylloides Assemblage zone and two subzones in ascending order called Klukia exilis Taxon Range zone (I) and Ferizianopteris undulata-Equisetites sp. cf.E. columnaris Interval zone (II) were recognized in this section. These biozones in the study area are comparable with the correspondent biozones of the Middle Jurassic interval in the Tabas area. Thus, the Coniopteris hymenophylloides-Klukia exilis Assemblage zone is proposed as a widespread biozone for the Tabas area during the Middle Jurassic. According to occurrence of the index fossils such as Coniopteris hymenophylloides and Klukia exilix the age of Aalenian-Bajocian is considered for this assemblage. Analytical studies reveals the Filicales, Cycadales, Pinales and Equisetales respectively with relative abundance of 48.08%, 32.69%, 15.38% and 3.85% were the most plentiful orders in the Middle Jurassic succession of the Kale-shur area. In addition, Nilssonia, Podozamites, Ferizianopteris and Lobifolia were the most abundant genera with 32.69%, 15.38%, 11.54% and 11.54% abundance in the region. The relative abundance of Filicales and Cycadales established a humid sub-tropical climate for this region.