تعيين حساسيت بزهاي سانن، آلپاين، مهابادي و بومي سمنان به طول دور‌ه‌ي نوري با استفاده از هورمون‌هاي تيروئيدي

Determination of susceptibility of Saanen, Alpine, Mahabadi and Semnan native goats to photo period using thyroid hormones

سابقه و هدف: هورمون‌هاي تيروئيدي بر عملكرد توليد مثلي حيوانات، بخصوص پاسخ به طول دوره‌ي نوري، موثرند. در گونه‌هاي مختلف جانوري تغييرات غلظت سرمي اين هورمون‌ها در طي سال ديده شده است. با توجه به داده‌هاي موجود ميتوان با تعيين ميزان تغييرات غلظت سرميِ اين هورمون‌ها ميزان حساسيت به فصل را درگونه‌ها و نژادهاي دامي پيش‌بيني نمود. اين تحقيق با هدف مقايسه ميزان حساسيت به فصل بزهاي سانن وآلپاين با نژادهاي بومي(مهابادي و بومي سمنان) استفاده از ميزان هورمون‌هاي تيروئيدي انجام شد. مواد و روش ها: اين آزمايش با همكاري بخش خصوصي، در جنوب دامغان، از شهرستا‌ن‌هاي استان سمنان، با مختصات جغرافيايي: °36 شمالي و °54 شرقي، در ارتفاع 950 متر از سطح دريا، داراي تابستان‌ گرم و زمستان سرد و خشك انجام شد. 16 بز نر 3 تا 4 ساله از چهار نژاد سانن، آلپاين، مهابادي و بومي استان سمنان انتخاب شده و از ابتداي اسفندماه هر 15 روز يك بار، نمونه‌گيري از رگ وداج انجام شد. ميزان T3،T4 سرم به روش الايزا اندازه‌گيري‌شد. تاثير نژاد و طول دوره‌ي نوري بر غلظت هورمون‌ها، به روش داده‌هاي تكراري در قالب طرح كاملا تصادفي آناليز شد. يافته ها: ميزان T3 و T4 در هر در طي سال تغييرات هدفمند و معني داري داشتند(p≤0.01). در هر چهار نژاد ميزان T3 در پاييز و زمستان بالا بود و در اسفند به بالاترين حد خود رسيد. الگوي تغييرات T3در چهار نژاد نژاد يكسان بود، اما نژاد سانن بيشترين تغييرات در T3 را نشان داد. تفاوت ميزان تغييرات بين نژادها در برخي ماه‌ها معني دار بود، اما در حالت كلي، تفاوت معني‌داري در نقاط بيشينه و كمينه ميزان T3 در بين نژادهاي سانن، آلپاين و مهابادي ديده نشد(p≤0.01). اين ميزان تفاوت تنها در مورد بزهاي سمناني با ساير نژادها معني‌دار بود. سطح هورمون در ماه‌هاي اسفند، فروردين، دي، آبان و آذر، در بزهاي بوميِ سمنان به طور معني‌داري كمتر از ساير نژادها بود(p≤0.01). ميزان هورمون تيروكسين(T4) نيز تحت تاثير تغييرات طول دوره نوري قرار گرفت. به طوري‌كه غلظت اين هورمون به ترتيب در فصول زمستان و پاييز بيشترين و در تابستان كمترين بود(p≤0.01). بين نژادها از لحاظ حساسيت تغييرات غلظت T4 به تغييرات طول دوره نوري تفاوت معني‌دار ديده شد(p≤0.01).در ماه‌هاي فصل گرما(تير ، مرداد و شهريور)، غلظت تيروكسين در بزهاي سمناني به طور معني‌داري بيشتر از بزهاي سانن و آلپاين بود(p≤0.01). بزهاي سمناني كمتر تحت تاثير تغيرات طول دوره نوري بر ميزان تيروكسين قرار گرفتند. نتيجه گيري: نتايج اين آزمون نشان داد كه بزهاي نر نژاد سانن بيش از نژاد آلپاين تحت تاثير تغييرات طول دوره نوري و شرايط اقليمي در كوهپايه هاي جنوبي البرز قرار گرفتند. در بين دو توده‌ي ژنتيكيِ بومي، تفاوت معني‌داري در پاسخ به شرايط اقليمي و طول دوره‌ي روشنايي ديده نشد. با توجه به اين نتايج به نظر ميرسد نژاد آلپاين گزينه مناسب‌تري براي استفاده در اين شرايط اقليمي در كشورمان باشد.

Background and objectives: Thyroid hormones are effective on reproductive performance of animals, especially in response to photoperiod. In different animal species, changes in serum concentrations of these hormones have been observed throughout the year. According to available data, by determining the serum level changes of these hormones, the sensitivity of the livestock species and breeds to photoperiod was predicted. The aim of this study was to compare the sensitivity of imported breeds (Saanen and Alpine) and indigenous goats (Mahabadi and native Semnan) to photoperiod change in the year, using thyroid hormones. Materials and methods: This experiment conductedin the south of Damghan (Semnan province: 36 ° North and 54 ° East), at a height of 950 m above sea level, that has a warm summer and cold and dry winter. Sixteen male goats of 3 to 4 years old were selected from four Saanen, Alpine, Mahabadi and native goats of Semnan province. From the beginning of March, every 15 days, sampling was done from jugular vein. Serum T3, T4 was measured by ELISA method. The effect of breed and photoperiod on hormonal concentrations was analyzed by repeated measures method in a completely randomized design. Results: T3 and T4 levels had changes during each year (p≤0.01). In all four breeds, T3 was high in autumn and winter and peaked in March. The T3 variation pattern was the same in four breeds, but the Saanen breed showed the most variation in T3. Differences in inter-species variation in some months were significant (p≤0.01), but in general, there was no significant difference in the maximum and minimum points of T3 between Saanen, Alpine and Mahabadi breeds. This difference was only significant for Semnan goats with other breeds (p≤0.01). Hormone level was significantly lower in Semnan native goats than in other breeds in March, April, November and December (p≤0.01). The level of T4 has also been influenced by variations in the photoperiod. Concentration of this hormone was highest in winter and autumn and in summer it was the lowest (p≤0.01). There was a significant difference between breeds in terms of sensitivity of changes in T4 concentration to changes in photoperiod (p≤0.01). In the months of the heat season (July, August and September); the concentration of T4 in Semnani goats was significantly higher From Saanen and Alpine goats (p≤0.01). Semnani goats were less influenced in the amount of thyroxin during photoperiodic changes. Conclusion: The results of this test showed that male Saanen goats more than Alpines were affected by changes in photoperiodic changes and climatic conditions in the southern foothills of Alborz mountain. There was no significant difference between two indigenous genetic populations in response to climatic conditions and photoperiodic changes. According to these results, it seems that the Alpine breed is a more appropriate option for use in these climatic conditions in our country.