عنوان مقاله :
بررسي رابطه بين توليد اوليه مرتع با خصوصيات فيزيوگرافيكي در مراتع هير و نئور استان اردبيل
عنوان به زبان ديگر :
Investigating the relationships between net primary production with physiographic factors in Hir and Neur rangelands in Ardabil province
پديد آورندگان :
قرباني، اردوان دانشگاه محقق ارديبيلي , دادجو، فريد دانشگاه محقق ارديبيلي , معمري، مهدي دانشگاه محقق ارديبيلي , بيدار لرد، محمود دانشگاه محقق ارديبيلي , هاشمي مجد، كاظم دانشگاه محقق ارديبيلي
كليدواژه :
استان اردبيل , مراتع هير و نئور , مدل‌سازي , فرم رويشي , پستي‌وبلندي , توليد اوليه
چكيده فارسي :
هدف تحقيق بررسي ارتباط بين توليد اوليه فرمهاي رويشي و كل مرتع با عوامل ارتفاع از سطح دريا، شيب، جهت و شاخص توپوگرافي در مراتع هير و نئور در استان اردبيل بوده است. نمونه‌برداري توليد اوليه در سه پروفيل ارتفاعي و با استفاده از روش قطع و توزين در سطح پلات‌هاي يك مترمربعي (جمعاً 330 پلات) انجام شد. با استفاده از رگرسيون چندگانه توأم ارتباط بين عوامل پستي‌وبلندي و توليد اوليه مراتع بررسي شد. با استفاده از روابط رگرسيوني استخراج‌شده، نقشه‌هاي توليد اوليه در محيط GIS تهيه شد. نتايج نشان داد بين عوامل پستي‌وبلندي با توليد اوليه رابطه معني‌داري (01/0>p) وجود دارد. توليد گندميان و پهن‌برگان علفي با ارتفاع رابطه مستقيم دارد. توليد بوته‌اي‌ها و توليد كل با افزايش ارتفاع در طبقات مياني (2100-1850 متر) كاهش و در طبقات بالاتر (2600-2100 متر) افزايش مي‌يابد. توليد اوليه گندميان و پهن‌برگان علفي با شيب رابطه مستقيم دارند، اما توليد بوته‌اي‌ها با افزايش شيب كاهش پيدا مي‌كند و بر روي توليد كل تأثيري ندارد. گندميان، پهن‌برگان علفي و توليد كل در جهت غربي و بوته‌اي‌ها در جهت شمال غربي بيشترين مقدار توليد را دارند. با توجه به تأثير طبقات شاخص توپوگرافي، بيشترين مقدار توليد بوته‌اي‌ها در طبقات مياني و بيشترين توليد پهن‌برگان علفي در طبقات اول مشاهده شد. نقشه‌هاي مدل‌سازي شده نيز از نظر صحت قابل قبول بوده‌اند. نتايج تحقيق به عنوان اطلاعات پايه براي مطالعات آينده و همچنين در مطالعاتي مانند ترسيب كربن در مقطع فعلي قابل‌استفاده است.
چكيده لاتين :
The purpose of this study was to investigate the relationships between rangeland net primary production (NPP) of various plant life forms, and total NPP with altitude, slope, aspect and topographic index in Hir and Neur rangelands in Ardabil province. The sampling of NPP was conducted in three range sites in different altitude using the harvesting method at one square meter plots (totally 330 plots). The relationships between topographic factors and the rangeland NPP were analyzed using multiple regression technique. Using derived regression equations, the maps of NPP were produced in GIS. The results showed a significant relationship (p< 0.01) between the NPP with topographic factors. The NPP of grasses and forbs had direct relationships with elevation; however, the shrubs and total NPP decreased in middle elevation ranges (1850-2100 m) and increased in the higher elevation ranges (2100-2600 m). The NPP of grasses and forbs had a direct relationship with slope; however, the NPP of shrubs decreased with the increases of slope and had no effect on total NPP. Grasses, forbs and total NPP were higher in the west aspects and shrubs production was higher in the northwest aspect. According to the various classes of the topographic index (CTI), the maximum NPP of shrubs was observed in the middle elevation ranges and the highest NPP of forbs on the lowest amount of CTI. The modeled NPP maps had acceptable limits accuracy. Results of this study can be used as a baseline informations for future and carbon sequestration studies.
