برآورد ارزش اقتصادي كاركردهاي تنظيمي خاكي و آبي اكوسيستم‌هاي مرتعي (مطالعه موردي: اكوسيستم مرتعي شيخ موسي شهرستان بابل)

Estimating the economic value of soil and water regulatory services of rangeland ecosystems (Case study: Sheykh Musa rangeland of Babol)

در مطالعات انجام شده توجه كمي به مبحث ارزش اقتصادي كاركردهاي حفاظت آب و خاك به‌وسيله اكوسيستم‌هاي مرتعي شده است. ارزش‌گذاري كاركردهاي اكوسيستم­هاي مرتعي شرايطي را فراهم مي‌آورد تا از بي‌ارزش قلمداد كردن اين اراضي جلوگيري كرد. از اين رو هدف از مطالعه حاضر برآورد ارزش اقتصادي اكوسيستم مرتعي شيخ موسي در قالب ارزش حفاظت آب و خاك است. در ابتدا خدمات مورد نظر در اكوسيستم شناسايي و سپس با استفاده از روش­هاي اقتصاد مهندسي، تورك، جاستين و PSIAC ميزان آب ذخيره شده و خاك فرسايش يافته، بدست آمد. در ادامه براي برآورد ارزش اقتصادي خدمات مورد نظر از روش هزينه جايگزين استفاده شد. نتايج نشان داد ارزش خدمت حفاظت آب (از جنبه ارزش بالقوه) و ارزش حفاظت خاك توسط اكوسيستم مرتعي شيخ موسي به‌ترتيب بالغ بر 9570 ميليون ريال (75/234968 دلار) و 5132 ميليون ريال (3/126004 دلار) و براي هر هكتار نيز به‌ترتيب معادل 919600 ريال (5/22 دلار) و 6/493145 ريال (1/12 دلار) است. ارزش به‌دست آمده حداقل ارزشي است كه براي خدمت مورد نظر محاسبه شده است. در نتيجه بهتر است مديران و مسئولان به خدمات اكوسيستم‌هاي طبيعي و نيمه‌طبيعي به‌ويژه مراتع در حوزه حفاظت آب و خاك در راستاي تهيه آب‌هاي شرب و كشاورزي پايدار اهميت بيشتري دهند.

In the past, low attention was paid to the economic values of ecosystem services (e.g. soil and water conservation) in rangeland ecosystems. This study aimed to estimate the economic value of soil and water conservation of the rangeland ecosystem in Sheykh Musa, Babol. Torque, Justin, and PSIAC methods were used to estimate the stored water and eroded soil in this area. The replacement cost method (RCM) was used to value water and soil service in these rangeland ecosystems. The results showed that the value of serving water and soil conservation (from its potential value) in the study area were 9570 million riyals ($ 234969) and 5132 million riyals ($ 126004), respectively. The minimum economic values of water and soil conservation services of rangelands in the study area were 919600 riyals ($ 22.5) and 493145.6 million riyals ($12.1), respectively. Managers and policymakers should pay more attention to the services provided by natural and semi-natural ecosystems such as rangelands to avoid inappropriate land-use changes.