الگوهاي متفاوت درآمد و مخارج دولت در كشورهاي منتخب عضو منا با تأكيد بر ايران

The Different Patterns of Revenues and Expenditures in MENA Selected Countries with Emphasis on Iran

درك درست رابطه بين درآمد (ماليات) و مخارج دولت به عنوان يك امر مهم در تحقق برنامه­هاي دولت و اثر بخشي سياست‌هاي تثبيتي، توزيعي و تخصيصي دولت مطرح است. همچنين برقراري تعادل مناسب بين درآمدها و مخارج دولت يكي از دشواري‌هايي است كه اكثر دولت‌ها با آن مواجه هستند. در اين پژوهش رابطه­ بين درآمد دولت و مخارج دولت در چارچوب سه فرضيه درآمد- مخارج فريدمن، فرضيه مخارج- درآمد پيكاك و ويزمن و فرضيه همزماني مالي ماسگريو در كشور­هاي منتخب عضو منا از جمله ايران مورد بررسي و تحليل تجربي قرار گرفته است. نتايج حاصل از تخمين مدل­هاي پانل ديتا نشان مي­دهند اولاً: درآمدهاي مالياتي بر مخارج دولت در اقتصاد كشورهاي تحت بررسي از جمله ايران اثر مثبت و معني­دار دارد كه بيانگر نقش ماليات­ها در تأمين هزينه­هاي دولت است. ثانياً: مخارج دولت متغير توضيح دهنده ماليات­هاست. با توجه به آن­كه ماليات­ها، از نظر توليد كنندگان جزء هزينه­هاي توليد محسوب مي­شوند، افزايش ماليات، انگيزه­هاي توليد و سرمايه­گذاري را تضعيف مي­كند و بر رشد اقتصادي و فضاي كسب و كار اثر منفي­ دارد كه اين موضوع در راستاي سياست­هاي برنامه ششم توسعه در ايران نيست. همچنين نتايج تحقيق، رابطه­ علي از سوي توليد ناخالص داخلي به مخارج دولت در ايران را تأييد مي­كند كه اين يافته نشان دهنده برقراري قانون واگنر در ايران است.

The perception of the relationship between revenues (taxes incomes) and government expenditures is an important issue in the implementation of government programs and the effectiveness of the government stabilization, distribution, and allocation policies.Therefore, establishing a balance between government revenues and expenditures is important for most countries. In this paper, the relationship between revenues and government expenditures in the framework of hypotheses revenue-expenditure, expenditure-revenue and synchronization for MENA selected countries including Iran have been studied. The results from the estimation of panel data models show that at first; taxes influence government expendituers in under review countries including Iran directly. That confirms the role of taxes in financing government expenditures. At second; government expenditures is an expalanatiry variable of taxes. In this regard, as taxes form part sector of firm’s production costs; increasing taxes following raising expenditures, affect economic growth and business negatively which clearly is not in line with the sixth development plan. Also, the results show that there is a unidirectional causality between gross domestic products and the government expenditure that confirms Wagner's law in MENA countries.