كليدواژه :
عقل هيولاني , تركيب اتحادي ماده و صورت , وحدت عاقل و معقول , ملاصدرا
چكيده فارسي :
اتحاد عاقل و معقول در موضعي كه معقول مغاير ذات عاقل باشد از ابداعات فلسفه صدرايي به شمار مي‌رود. در تبيين كيفيت هستي‌شناختي اين اتحاد، برخي مقصود از آن را، تحقق عاقل و معقول به وجودي يكتا و از جهتي يكتا و برخي ديگر، تحقق معقول براي عاقل به نحوي مي‌دانند كه معقول از شئون وجودي عاقل باشد. يكي از براهين بر اثبات اين مطلوب، برهان ماده و صورت است. در اين برهان با فرض هم‌سنخي پذيرش صورت توسط ماده و معقول توسط عقل و اتحادي دانستن تركيب ماده و صورت، اتحاد عاقل و معقول اثبات مي‌شود. ولي برخي اين برهان را ناتمام دانسته، سنخ اتحاد عاقل و معقول را شديدتر از اتحاد ماده و صورت مي‌دانند. اين مقاله با تدقيق محل نزاع، نشان مي‌دهد كه اين اختلاف به دليل دو دريافت متفاوت از تركيب اتحادي ماده و صورت است؛ از اين رو اولاً برهان ماده و صورت در برابر خدشه‌هاي وارد بر آن قابل دفاع بوده و ثانياً با توجه به دو دريافت از حقيقت تركيب اتحادي ماده و صورت و حقيقت وحدت عاقل و معقول، اين برهان به دو نحو تقرير مي‌شود كه هر تقرير، به اثبات يكي از دريافت‌ها از حقيقت اتحاد عاقل و معقول مي‌انجامد.
چكيده لاتين :
Unity of the intellect and the object of intellection (intelligible), where the intellect thinks something other than itself, is one of the most important innovations of the Sadraean philosophy. But there are two main approaches in its interpretation. According to the first, this unity means that the intellect and the intelligible are realized by one and the same existence, whereas according to the second, this unity implies that the intelligible is a description of intellect, so that the ineligible is not external to the intellect. Furthermore, one argument for this unity, known as matter and form argument, proves this unity by supposing a) the congruency between receiving form by matter and receiving the intelligible by intellect and b) the unified composition of form and matter. But some, rejecting the first premise, objected to the soundness of the argument. Reviewing the premises of the argument, this paper will try to demonstrate that the disagreement on the soundness of this argument is due to two different conceptions of prime matter and the unified composition of form and matter, hence the soundness of the argument. Moreover, two different conceptions of the unity of the intellect and the intelligible is provable, resulting from two conceptions of unified composition of form and matter.
