كليدواژه :
محدوده‌ي نهايي معدن , الگوريتم زنبور عسل , نظريه‌ي گراف , مخروط شناور
چكيده فارسي :
در گذشته براي تعيين محدوده‌ي نهايي معدن از روش‌هاي گوناگوني استفاده شده است. از جمله‌ي اين روش‌ها مي‌توان به روش‌هاي مبتني بر هوش مصنوعي مانند الگوريتم‌هاي فراكاوشي ژنتيك، مورچگان و رقابت استعماري اشاره كرد. الگوريتم زنبور عسل يكي از الگوريتم‌هاي قدرتمند فراكاوشي است كه از زندگي تجمعي زنبورها الهام گرفته شده است. در اين مقاله ابتدا يك مثال فرضي از زندگي زنبورها براي يافتن منبعي با بيش‌ترين ميزان شهد توسط اين الگوريتم شرح داده شد. سپس روشي بر اساس الگوريتم زنبور عسل براي تعيين محدوده‌ي نهايي معدن پيشنهاد و براي بررسي عملكرد آن ابتدا يك مثال دو بعدي به صورت مرحله به مرحله توضيح داده شد. اين مثال نشان داد مواردي را كه مخروط شناور قادر به يافتن جواب بهينه براي تعيين محدوده‌ي نهايي معدن نيست، مي‌توان با الگوريتم زنبور عسل به خوبي حل كرد. سپس اين الگوريتم براي تعيين محدوده‌ي نهايي در معدن سونگون با 45×100×120 بلوك مورد استفاده قرار گرفت. براي اعتبارسنجي پاسخ مسئله‌ي تعيين محدوده‌ي نهايي با استفاده الگوريتم زنبور عسل، از نظريه‌ي گراف و مخروط شناور استفاده شد. نتايج نشان مي‌دهد كه اختلاف نقدينگي محدوده‌ي به دست آمده از طريق الگوريتم زنبور عسل حدود 12/3 درصد از محدوده‌ي مخروط شناور بيش‌تر و تنها 1/6 درصد از محدوده‌ي نظريه‌ي گراف كم‌تر است.
چكيده لاتين :
In the past, various methods have been proposed to determine the ultimate pit limit. Among the methods, can be pointed out artificial intelligence-based methods such heuristic algorithms, genetic, ants and colony competition. Artificial bee colony (ABC) algorithm is one of the most powerful heuristic algorithms inspired by the cumulative life of bees. In this paper, first, a hypothetical example of the life of the bees was described to find the source with the highest number of nectar by this algorithm. Then, a method based on the bee algorithm is proposed to determine the ultimate pit limit, and to examine its performance, a two-dimensional example is described step by step. In this example, it was found where in cases, the moving cone can not find the optimal solution for determining the ultimate pit limit, the ABC is well suited for its solution.Then, this algorithm was used to determine the ultimate limit of Sungun mine with a number of 120*100*45 blocks. To validate the problem solving of determining the ultimate limit using the ABC algorithm, graph theory and moving cones was used. The results show that the difference in income from the determination of the ultimate pit limit using the ABC algorithm from the moving cone and the graph theory is 1.6% and 12.3%, respectively.
