رويكرد قرون‌ وسطايي گاردنر در معرفي پيامبر اسلام (ص)

Gairdner’s medieval approach to characterization of prophet of Islam

در اين پژوهش، راهبردي نوين در قرن نوزدهم در انگاره‌سازي از چهرۀ پيامبر اسلام در متون توليد شده توسط يكي از اسلام‌شناسان غربي، به نام ويليام هِنري تمپل گاردنر (1873-1927) واكاوي شده‌است. مسئلۀ اين تحقيق بررسي نوعي راهبرد است كه در موضعي مغرضانه مي‌كوشد با پوششي علمي و ظاهراً عاري از سوگيري پيامبر اسلام را معرفي كند. انگاره‌هاي توليدشده در اين راهبرد در پي نشان دادن اسلام و پيامبر اين دين مبين به غرب نيست و تنها در پي اثبات ناتواني حضرت محمد (ص) در ايجاد ديني جهان‌شمول و مقبول براي تمام زمان‌ها است. بسياري از انديشه‌هاي مغرضانۀ پيش از تمپل در غرب مسيحي پيامبر اسلام (ص) را به مخاطب مسيحي و غربي دروغين معرفي مي‌كردند، اما گاردنر، كه فعالي مذهبي در مصر بود، سعي كرد در زمانه‌اي كه اين كشور در تلاش براي كسب آزادي از استعمار بود، انگاره‌اي جديد دربارۀ بخشي از هويت ملي و مذهبي اين مردم ارائه دهد و در نتيجه، شيوه‌اي ديگر در اين دشمني پيش گرفت. وي كوشيد اذهان مسلمانان را با اين انديشه اقناع كند كه پيامبر دين مبين اسلام (ص) متعلق به زمانه‌اي است كه در آن ظهور يافت و بنابراين، آموزه‌هاي او براي تمام زمان‌ها و مكان‌ها كارايي ندارد. به‌عكس، در اين ديدگاه، حضرت مسيح (ع) پادشاه و سرور جهان در كل ادوار و با ويژگي‌هايي جهان‌شمول معرفي مي‌شود. اين راهبرد ممكن بود بدون اينكه مخاطب را برانگيزد، او را آمادۀ قبول گذر از هويت اسلامي خود كند

In this research, the Gairdner’s new strategy in characterization of Prophet of Islam is being explored. The research question is how a biased approach to description of Prophet of Islam, despite its scientific and academic appearance, has presented a distorted account of the Prophet’s life. The ideas produced by this approach don’t aim to show features of Islam and its prophet to the west, but have purposed to prove for some Muslims that Muhammad’s system of faith has not ever been qualified for being a universal religion. Most works written before Gairdner for European Christians also reflected kinds of hostility to the prophet, but Gairdner, who worked and lived in Egypt, paying attention to the social texture of Egypt, chose a different way which without insult and insolence, has endeavored to confirm that Islam just belongs to his time and Muhammad’s teachings, unlike those of Christ, are not applicable to all places and all ages.