بررسي رفتار زادآوري گونه‌هاي درختي بنه و كيكم به منظور شناخت چگونگي استقرار طبيعي آن در جنگل‌هاي زاگرس

Investigation on regeneration behavior of Pistacia atlantica and Acer cineracens species to recognize their natural establishment pattern in Zagros forests

به منظور تعيين نحوه استقرار طبيعي زادآوري جنسي بنه و كيكم، سه توده از جنگل‌هاي حفاظت شده دالاب، استان ايلام، با شرايط توپوگرافيك متفاوت در فصول بهار و تابستان 1395 بررسي شد. موقعيتهاي استقرار زادآوري شامل "زير تاج درخت"، "زير و پناه درختچه‌"، "زير و پناه بوته‌"، " كنار سنگ‌" و "فضاي عاري از پوشش" بود. در هر توده‌ يك ترانسكت پايه در جهت عمود بر شيب دامنه پياده و در امتداد آن براي هر يك از موقعيتهاي استقرار زادآوري سه تكرار انتخاب و براي هر كدام يك پلات دايره‌اي 15 مترمربعي دائمي پياده ‌شد. در هر پلات تعداد نهال ها و بلندي آنها به تفكيك گونه اندازه گيري شد. تغييرات فصلي زادآوري بنه و كيكم با كاهش معني‌دار همراه بود. بيشترين ميزان زادآوري بنه در جهت شمالي و ارتفاع 1400 متر از سطح دريا و در مورد كيكم در جهت شمالي و ارتفاع 1550 متر از سطح دريا يافت شد. بيشترين ميزان زادآوري بنه در زير تاج درختان بلوط و بنه بوده و كمترين ميزان آن بسته به شرايط رويشگاه در زير تاج درختان كيكم و كنار سنگ‌ها بوده و در فضاي آزاد زادآوري بنه يافت نشد. بيشترين ميزان استقرار زادآوري بنه و كيكم در جهت شمالي تاج درختان بود. بيشترين ميزان استقرار زادآوري بنه در فاصله 3/1 تاج درخت يافت شد. بيشترين تراكم نهال‌هاي بلند بنه و كيكم در فواصل 3/2 و 3/3 تاج درخت و كمترين ميزان آنها در فاصله 3/1 تاج درخت بود.

to determine the natural establishment pattern of Pistacia atlantica and Acer cineracens regeneration, three stands of Daalaab protected forests, Ilam province, with different topographic conditions during spring and summer of 1395 was investigated. Regeneration establishment positions were included "under the tree", "under the shrub", "under the bush", "next to the rock" and "bare space". In each stand one transect was established in the direction perpendicular to the slope and along it for each regeneration establishment position three replications were selected and for each a 15m2 circular permanent plot was established. In each plot number of seedlings and their heights was measured. The most amount of regeneration for P. atlantica was found in north aspect and height of 1400 meters a. s. l., and for A. cineracens in a north aspect and 1550 meters a. s. l.. The most amount of P. atlantica regeneration was found in under the canopy of Q. persica and P. atlantica trees and the lowest amount of it depending on site conditions was found in under the canopy of A. cineracens trees and next to the rocks, and not found in bare spaces. The most regeneration establishment amount of Q. persica and P. atlantica was found in north side of tree shelter and for P. atlantica at a distance of 1/3 tree crown. The most density of tall seedlings was found at a distances of 2/3 and 3/3 tree crown and the lowest was found at a distance of 1/3 tree crown.