ارتباط سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي و رشد اقتصادي در كشورها: با تاكيد بر اين ارتباط در ايران با رهيافت ماركوف سوئيچينگ

Relationship between Foreign Direct Investment and Economic Growth across Countries: Emphasis on this Relationship in Iran by Markov Switching Approach

از گذشته بررسي عوامل مؤثر بر رشد اقتصادي همواره مورد توجه بوده است. يكي از متغيرهاي اقتصادي كه اثرات بالقوه بر رشد دارد سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي است. اين مطالعه با هدف بررسي تأثير سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي بر رشد اقتصادي با در نظر گرفتن نقش منابع طبيعي و با استفاده از مدل رگرسيوني حد آستانه پانل در بين كشورهاي مختلف در دوره 1996 تا 2015 و همچنين تأكيد بر رابطه رشد و سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي در ايران با رهيافت ماركوف سوئيچينگ در دوره 1976 تا 2015 انجام شده است. مدل رگرسيون آستانه پانل بر اساس روش ارائه شده توسط هانسن (1999) انتخاب شد و تخمين آن با روش پيشنهادي وانگ (2015) و به صورت اثرات ثابت انجام شد. نتايج تخمين مدل حد آستانه نشان داد كه منابع طبيعي، تشكيل سرمايه داخلي، نرخ رشد جمعيت و شاخص حكمراني تأثير معناداري بر رشد اقتصادي دارند. حد آستانه برآورد شده براي متغير منابع طبيعي برابر 28/58% از صادرات كل كالاها مي‌باشد. متغير سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي اثرات متفاوتي در رژيم‌هاي مختلف بر روي نرخ رشد توليد ناخالص داخلي سرانه دارد. در رژيم اول رشد اقتصادي را افزايش مي‌دهد ولي در رژيم دوم يعني در شرايطي كه منابع طبيعي بيشتر از حد آستانه است نرخ رشد توليد ناخالص داخلي سرانه را كاهش مي‌دهد. نتايج مدل خودرگرسيون ماركوف سوئيچينگ دو رژيمه براي ايران نشان داد كه متغير سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي در رژيم ركودي معني‌دار نبوده و برعكس اثر اين متغير در رژيم توأم با رونق اقتصادي معنادار بوده است كه اين رابطه منفي مي‌باشد.

Investigation of factors that affect economic growth has been always attractive. Foreign direct investment is one of the variables that have potential effects on growth. This study carried out to investigate the impact of foreign direct investment on economic growth. We consider the role of natural resources using panel threshold regression model for 1996 to 2015 period and also emphasis on relationship between foreign direct investment and economic growth in Iran by Markov Switching Approach for 1976-2015. Panel threshold regression model formed based on Hansen’s (1999) suggested model then that estimated by Wang’s (2015) proposed method for fixed effect models. Results of threshold regression model showed that natural resources, domestic capital formation, population growth rate and governance indicator has statistically significant effect on economic growth. Threshold level for natural resources is 28.58 percentages. Foreign direct investment variable has different effect on economic growth in regimes. In first regime foreign direct investment increase economic growth but in second regime, that natural resources is more than threshold level, it decrease growth rate. Results of tow regimes Auto-Regressive Markov Switching model for Iran showed that foreign direct investment in recession regime is insignificant but this variable in boom regime has statistically significant effect and this relationship is negative.