بررسي حس تعلق مكاني در مجتمع‌هاي مسكوني و نقش طبيعت بر آن (مطالعه موردي: مجتمع‌هاي مسكوني اكباتان، پرديسان، زيتون و مهرگان)

Investigating the Sense of Belonging in Residential Complexes and the Role of Nature on it (A Case Studies: Residential Complexes of Ekbatan, Pardisan, Zeytun and Mehregan)

طبيعت و فضاهاي سبز، عاملي است كه موجب تبديل يك فضا به مكاني با خصوصيات حسي و رفتاري ويژه براي ساكنان مي­شود. اين حس، عامل مهم در شكل‌گيري حس تعلق مكاني بوده و نهايتاً منجر به ايجاد محيط‌هاي با كيفيت مي­شود. توجه به فضاهاي سبز شهري و بوستان­هاي محلي، بيشتر با هدف تأمين حداقل فضاي سبز مورد نياز براي شهرها صورت مي­پذيرد؛ اما مسئله اصلي اينجاست كه با وجود اثرگذاري اين فضاها بر حس تعلق مكاني ساكنان، كيفيت و چگونگي اين تأثيرات تبيين نمي­شوند؛ بنابراين بررسي نقش طبيعت در راستاي تقويت حس تعلق مكاني در جوامع شهري، بسيار ضروري و پراهميت جلوه مي­كند. بر اين اساس پژوهش حاضر به بررسي ميزان تأثيرگذاري طبيعت بر حس تعلق مكاني در مجتمع­هاي مسكوني اكباتان تهران، پرديسان قم، زيتون اصفهان و مهرگان قزوين پرداخته است. روش تحقيق از نوع توصيفي - تحليلي و همبستگي است و تجزيه‌وتحليل‌ها بر اساس 360 پرسش­نامه تكميل شده توسط ساكنان اين 4 مجتمع مسكوني انجام گرفت. پس از بارگذاري و وزن­دهي عوامل سنجش طبيعت و تعلق مكاني از طريق محاسبه مقدار كاي اسكوئر در سطح معناداري (0.05>P)، نتايج حاصله به با كمك نرم­افزارهاي Lisrel و SPSS نشان داد ارتباطي معنادار و مثبت بين دو متغير طبيعت و حس تعلق مكاني در نمونه­هاي مورد مطالعه برقرار است. ضريب تأثير طبيعت در تعلق مكاني ساكنان در مجتمع­هاي مسكوني اكباتان (0.87)، پرديسان (0.42)، زيتون (0.91) و مهرگان (0.37) به دست آمده است. همچنين با توجه به اينكه مقدار RMSEA در مجتمع­هاي مسكوني به ترتيب برابر با (0.054)، (0.042)، (0.061) و (0.040) به دست آمده، رابطه بين طبيعت با تعلق مكاني مورد تأييد قرار گرفته است.

Nature and green spaces are factors that convert a space to a place with specifications sensory and special behavioral for inhabitants. This sense has beenan important factor for the formation of a sense of belonging to a place and will eventually lead to the creation of high quality environments. Attention to urban green spaces and local gardens is done with the goal of providing minimum green space required cities; But the main problem is that despite the impact of these spaces on the sense of residence of the inhabitants, their quality and effects are not explained; Therefore, investigating the role of nature in the direction of strengthening the sense of belonging to the place in Urban communities appears very essential and important. Accordingly, the present study has been conducted on the role of nature on the sense of belonging to the place in residential complexes like Ekbatan of Tehran, Pardisan of Qom, Zeytun of Isfahan and Mehregan of Qazvin. The research method is descriptive-analytic and correlation. In addition, analysis was based on 360 completed questionnaires filled by the residents of these four residential complexes. After loading and weighing the factors of nature measurement and the place of belonging by calculating the chi-square value at a significant level (P <0.05), the results with Lisrel and SPSS software showed a significant and positive correlation between the two the nature and sense of belonging variables in the samples. The coefficient of influence of Nature on residents' place of residence was obtained in Ekbatan (0.87), Pardisan (0.42), Zeytun (0.91) and Mehregan (0.37). Also, due to the fact that the RMSEA value in residential complexes is (0.054), (0.042), (0.061) and (0.040) respectively, the relationship between nature and location affinities has been confirmed.