ارزيابي محدوده‌هاي پيشنهادي طرح تفصيلي براي كاربري فضاي سبز شهري با استفاده از تحليل شبكه‌اي (ANP) در (GIS) (مطالعه موردي: ناحيه جواديه منطقه 16 تهران)

Evaluation of detailed plan proposed areas for urban green spaces by applying analytical network process (ANP) In Geographic Information System (GIS) (case study: Javadiyeh Area in Tehran 16 region)

بافت فرسوده شهري ازجمله معضلات مهم شهرهاي كشور است. ناحيه جواديه نيز يكي از نواحي شهري است كه از مشكل بافت فرسوده و كمبود خدمات شهري رنج مي­برد. با توجه به كمبود كاربري فضاي سبز در سطح ناحيه جواديه، پيشنهادهايي در طرح تفصيلي به‌منظور تأمين فضاي سبز اين محدوده مطرح‌شده است؛ اين پژوهش باهدف ارزيابي پيشنهادهاي طرح تفصيلي بر اساس معيارهاي مكان‌يابي كاربري فضاي سبز صورت گرفته است. پـژوهش حاضر ازنظر هـدف كـاربردي و ازنظر روش توصيفي- تحليلي بوده است. جمع‌آوري اطلاعات در دو مرحله صورت گرفته است؛ در مرحلـه اول پيشينه و چارچوب نظري تحقيق با استفاده از مطالعات كتابخانه‌اي و اسـنادي صورت گرفته و معيارها استخراج‌شده و در مرحله بعد نيـز با استفاده از روش دلفي متخصصين (15 نفر) و توزيع پرسشنامه، ارجحيت معيارها نسبت به يكديگر سنجيده شده و به وزن­هايي براي هريك از معيارها با استفاده از فرآيند تحليل شبكه‌اي دست‌يافتيم. بر اين اساس معيار نزديكي به مراكز ثقل جمعيتي با اهميت 36.57 درصد بيشترين اهميت را نسبت به ساير معيارها دارا است. معيارهاي نزديكي به مراكز آموزشي، نزديكي به راه­هاي دسترسي، دوري از پارك‌هاي موجود و نزديكي به مراكز فرهنگي در رتبه ­هاي بعدي ازنظر اهميت معيارها قرار دارند. درنهايت با استفاده از تلفيق فرآيند تحليل شبكه­اي و سيستم اطلاعات جغرافيايي محدوده­ هايي كه مناسب ايجاد فضاي سبز در ناحيه جواديه هستند شناسايي شدند. بر اساس اين پژوهش، پيشنهادهاي طرح تفصيلي منطبق بر محدوده ­هاي داراي اولويت مطلوب براي ايجاد فضاي سبز نبوده است. به‌منظور برطرف كردن اين مشكلات و با توجه به انعطاف‌پذيري برنامه‌ريزي سناريويي، پيشنهاد مي­شود در طرح­هاي آتي شهري، از رويكرد برنامه­ريزي سناريويي استفاده شود. مي‌توان از نتايج اين پژوهش براي پيشنهاد ايجاد فضاي سبز شهري در طرح‌هايي كه در اين محدوده تهيه خواهد شد، استفاده شود.

Deteriorated areas are one of the most important problems of the cities of our country. Javadiyeh area is one of the urban areas suffering from the deterioration problem and lack of public services. This research conducted with the aim of evaluating detailed plan proposals based on the location criteria of green space. This research, in terms of purpose is practical and with regard to method is descriptive-analytical. Data collection was done in two steps: In the first step, the background and theoretical framework were compiled by using documentary studies and criteria were extracted. In next step, by applying expert-Delphi method (15 persons) and distribution of questionnaires, the priority of the criteria were assessed in comparison with each other. Accordingly, the criterion of closeness to demographic centers with a significance of 36.57% has the most importance compared to other criteria. Criteria for closeness to educational centers, closeness to access roads, distance from existing parks, and closeness to cultural centers at the next levels are important. Finally, by using weighted evaluation criteria and integrating ANP and GIS, suitable areas for creating green spaces in the Javadiyeh area were identified. According to this study it can be concluded that detailed plan proposals has not been adaptation with priority areas for green spaces creation. according to the flexibility of scenario planning, It is proposed to apply scenario planning approach in future plans. It is possible to exploit this research results for developing green spaces in future plans of this area.