بررسي سنت ادبي «الحاق‌سرايي»‌ و تحليل انگيزة سرايندگان متون الحاقي (مطالعة موردي: برزونامه كهن)

The Study of the Literary Tradition of Compiling the Accompanying Story and the Analysis of the Motive of the Poet's in the Epic Poems after Shāh-nāma (Case Study: The Old Burzō-nāma)

برزونامة كهن يكي از متون حماسي شاخص فارسي است كه بعد از شاهنامة فردوسي، بيشترين كثرت و تنوع نسخ را دارد؛ ليكن به علت نداشتن نسخ مستقل، از حيث نسخه‌شناختي، كمتر مورد بررسي دقيق قرار گرفته است. اين جستار، با بررسي كيفيت تطور نسخ اين متن و تعميم يافته‌ها به ژانر حماسة ملي فارسي، يك مدل سه‌گانه براي طبقه‌بندي منابع متني اين ژانر طراحي كرده است. مطابق اين مدل، نسخ حماسه‌هاي فارسي در سده‌هاي هفتم تا دهم، در سه شكل متني مستقل، مجموعه‌اي و نسخ شاهنامه‌اي يافت مي‌شوند. سنت ادبي مسلط بر اين متون، سنت «الحاق‌سرايي» است كه مطابق اين سنت، هم خالقان اولية آثار و هم كاتبان نسخ، به جاي خلق اثر مستقل با انگيزة الحاق به متن معيار (شاهنامه‌) اثر را ايجاد مي‌كردند. به همين دليل، غالب نسخ برزونامة كهن (47 نسخه از 54 نسخه)، «شاهنامه‌اي» بوده‌اند و شاعر (كوسج) نيز محتملاً متن را براي الحاق به شاهنامه يا لااقل در نسبت با آن سروده بود.

The old Burzō-nāma is one of the most important epic texts of Persian that after Ferdowsi's Shāh-nāma, has the most plurality and diversity of manuscripts among Persian epic texts; but since it has only an independent manuscript, most of which are the manuscripts of Shāh-nāma, they are less cognitively reviewed accurate. The identity of this work as an accompanying story in Ferdowsi's Shāh-nāma is not a specific feature of this text. This essay, by examining the quality of the transmutation of the old Burzō-nāma, and analyzing and generalizing the findings of the manuscript, designed the triplet model for the classification of the sources of this genre: the Persian National Epic. According to this model, Persian epics are found in the seventh and tenth centuries in three Text Types of manuscripts: Independent manuscript, a manuscript in the epic collection and a manuscript in the Shāh-nāma manuscript.The literary tradition that created these texts is the tradition of compiling the Additional stories. According to this tradition, both the creators of the works and the scribes of manuscripts, instead of creating an independent work, had a motive for adding their story to the genre's standard text (Shāh-nāma). For this reason, most of the manuscripts of the ancient period (47 manuscripts out of 54 manuscripts) were manuscripts annexed to Shāh-nāma, and the poet (Kōsaj) also probably wrote the work for adding the Shāh-nāma, or at least in relation to it