تحليل ساختار فضايي كانون‌هاي جرائم سرقت و مواد مخدر شهر تهران به روش چيدمان فضا با تاكيد بر شبكه معابر

Analysis of spatial structure of the centers of theft and drug crimes in Tehran by way of space arrangement with an emphasis on the network of passages

از مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار در بروز ناهنجاري‌هاي اجتماعي، ويژگي‌هاي مكاني و تسهيلات محيطي مانند الگوي كاربري اراضي، فرم، شكل، نحوه توزيع فعاليت‌ها، عناصر و اجزاي تركيب دهنده شهر است. هدف پژوهش سنجش ميزان تأثيرگذاري ساختار فضايي بر وقوع جرائم سرقت به عنف و مواد مخدر با استفاده از روش چيدمان فضا مي‌باشد. در اين پژوهش تركيبي از روش‌هاي توصيفي و تحليلي استفاده‌شده است. جامعة آماري پژوهش مجموعة جرائم ارتكابي سرقت به عنف و مواد مخدري را شامل مي‌شود كه از فروردين تا اسفند (1387) در محدوده شهر تهران به وقوع پيوسته است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كانون‌هاي جرم‌خيزي در جنوب شرق منطقه (6)، پهنه غرب منطقه (7)، پهنه مياني منطقه (8)، پهنه شمال منطقه (12)، بخش كوچكي از جنوب غرب منطقه (16) و بخش كوچكي از تلاقي جنوب منطقه (2) و شمال منطقه (10) و غرب منطقه (1) شكل‌گرفته است. بررسي مؤلفه‌هاي چيدمان فضا در اين كانون‌ها حاكي از آن است كه خيابان‌هاي اصلي (شرياني) با پتانسيل‌هاي حركت بالا، احتمال بيشتري از وقوع جرائم را نسبت به بن‌بست‌هايي با پتانسيل‌هاي حركت كم و منازلي با نظارت متقابل كم، دارا مي‌باشند. خيابان‌هاي با ارزش هم‌پيوندي بالا همچون فردوسي، سعدي و جمهوري شاهد رخداد بالاتري از وقوع جرائم هستند؛ بنابراين مي‌توان گفت رابطه بين چيدمان فضا (پيكربندي فضا) و رخداد جرم، به‌شدت پيچيده و تابع شرايط مختلف مكاني، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي پيرامون خود مي‌باشد.