تأثير متغيرهاي كلان اقتصادي و كيفيت مديريت بر سودآوري بانك‌هاي خصوصي؛ رهيافت الگوي خودرگرسيون برداري ساختاري

Impact of Macroeconomic and Management Quality Variables on the Profitability of Private Banks; Using Structural Panel VAR Approach

با توجه به اهميت نظام بانكي در اقتصاد ايران و اهداف مرتبط با تنوع فعاليتي بانك‌ها جهت بهبود شاخص‌هاي عملكردي، هدف از اين پژوهش بررسي عوامل بيروني و دروني مؤثر بر سه مؤلفه سودآوري بانك‌ها شامل بازدهي دارايي و بازدهي حقوق صاحبان سهام و حاشيه بهره‌اي خالص به‌عنوان مؤلفه‌هاي سنجش عملكرد بانك‌ها به كمك الگوي خودرگرسيون برداري ساختاري در داده‌هاي تابلويي مشتمل بر 13 بانك خصوصي ايران و بر اساس داده‌هاي فصلي سال‌هاي 1385 تا 1395 است. براي اين منظور، مؤلفه‌هاي اثرگذار به مؤلفه‌هاي بيروني و دروني تقسيم شده اند؛ به طوريكه شاخص‌هاي مربوط به كيفيت مديريت، كيفيت دارايي‌ها، كفايت سرمايه و نقدينگي از جمله مؤلفه‌هاي دروني و شاخص هاي نرخ تورم، نرخ سود سپرده، رشد توليد ناخالص داخلي حقيقي و توسعه بازار سرمايه از جمله مؤلفه‌هاي بيروني اثرگذار بر سودآوري بانك‌ها مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج برآورد مدل تحقيق حاكي از آن است كه درصد پوشش نقدينگي و نسبت مطالبات غيرجاري به كل تسهيلات به‌عنوان متغيرهاي درون بانكي تأثير منفي و رشد توليد ناخالص داخلي حقيقي به‌عنوان متغير بيروني تأثير مثبت بر مؤلفه‌هاي سودآوري دارند.

Considering the importance of the Banking system in Iran economy and taking into account the strategic objectives of bank’s activities to improve their performance indicators, the main objective of the present study was to investigate the impact of internal and external factors affecting the three profitability components; including the return on assets (ROA), return on equity (ROE) and the net income margin (NIM) indicators of 13 private banks' in Iran for the period 2006 to 2016; using structural autoregressive vector panel model. For this purpose, the macro level factors responsible for profitability of banks are divided into internal components; including the quality of management, asset quality, capital adequacy and liquidity and external components such as inflation rate, interest rates, the growth of GDP, and the development of the stock market. The results indicate that the percentage of coverage of liquidity and the ratio of Non-performing loans to total loan as internal bank variables have a negative effects and the growth of GDP as the external variable has positive effect on the profitability components.