بررسي رابطه بين مالكيت متقابل و كارايي شركت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با تأثير متغير ميانجي رقابت بازار محصول

The Relationship Between Cross Ownership and Efficiency in Firms Listed on Tehran Stock Exchange with the Impact of Intermediary Variable Product Market Competition

استقرار مناسب سازوكار­هاي حاكميت شركتي، اقدامي اساسي براي استفاده بهينه از منابع، شفافيت و رعايت حقوق همه ذي­نفعان در يك واحد تجاري است. يكي از اين ساز­­وكار­ها، ساختار مالكيت است. مالكيت متقابل (مالكيت شركت از طريق واحد هاي فرعي و وابسته خويش) يكي از ساختارهاي مالكيتي است كه مي­تواند بر جنبه­ هاي مختلف بنگاه ­ها تأثيرگذار باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسي تأثير مالكيت متقابل بر كارايي شركت با در نظر گرفتن متغير ميانجي رقابت بازار محصول از طريق روش رگرسيون چندگانه مبتني بر داده ­هاي تابلويي و آزمون سوبل انجام‌شده است. از روش تحليل پوششي داده­ ها براي اندازه­ گيري كارايي و از شاخص هرفيندال- هيرشمن براي اندازه­ گيري رقابت بازار محصول استفاده‌شده است. آزمون­هاي انجام‌شده در خصوص داده­ هاي 120 شركت در طول سال­هاي 1388 الي 1393 (720 سال- شركت) نشان مي­دهد كه مالكيت متقابل با رقابت بازار محصول رابطه مستقيم و معنادار دارد و رقابت بازار محصول با كارايي داراي رابطه معكوس و معنادار است. در ضمن مالكيت متقابل به‌صورت غيرمستقيم با تأثير متغير ميانجي رقابت بازار محصول با كارايي رابطه معكوس و معنادار دارد.

The establishment of appropriate corporate governance mechanisms of action for the efficient use of resources, transparency and respect for the rights of all stakeholders. One of these mechanisms is the ownership structure. Cross-ownership of various aspects of business ownership structures that nature can be influential .The aim of this study is review of effect of cross- ownership over the companys performance considering the mediating variable product market competition in the form of Test Method mediator Through multiple regression models based on panel data has been conducted. Data envelopment analysis to measure performance and Herfindahl- Hirschman Index used to measure product market competition. Tests conducted on the data of 120 companies during the years 1388 to 1393 (720 firm-year) show that Property positive and significant relationship between product market competition with cross- oenership . Performance and product market competition is a significant negative relationship. The cross-ownership directly and indirectly by affecting product market competition mediator performance has a significant negative relationship.