امكان‌سنجي بكارگيري زبان گزارشگري تجاري توسعه‌پذير در سازمان امور مالياتي كشور

Feasibility of using Extensible Business Reporting Language (XBRL) in Iranian National Tax Admission Organization

با توجه به وجود ضعف در گزارشگري مالياتي در ايران از يك طرف و قابليت­هاي زبان گزارشگري تجاري توسعه­پذير (XBRL) از طرف ديگر، پژوهش حاضر به بررسي امكان بكارگيري اين زبان نوين گزارشگري در سازمان امور مالياتي كشور جهت بهبود گزارشگري مالياتي در ايران پرداخته است. اين پژوهش در مرحله اول با بررسي مباني نظري و تجربي موجود به روش متاسنتز، به ارايه يك الگوي نظري پرداخته و با استفاده از مدل سه بخشي فن­آوري، سازماني و محيطي (TOE)، عوامل موثر بر امكان بكارگيري اين زبان در سازمان­ها را شناسايي نموده است. در مرحله دوم با تحليل محتواي 21 مصاحبه نيمه­ ساختاريافته، الگوي نظري اوليه را اصلاح و عوامل موثر بر امكان بكارگيري اين زبان نوين گزارشگري در سازمان امور مالياتي كشور را شناسايي نموده است. در مرحله سوم نيز، با تحليل 70 پرسشنامه به روش دلفي فازي كه در اسفند ماه سال 1396 جمع­آوري شد به ارايه الگوي نهايي پرداخته و امكان بكارگيري آن در سازمان امور مالياتي كشور را ارزيابي نموده است. نتايج پژوهش نشان مي­دهد كه هرچند از منظر فن­آوري، بكارگيري زبان گزارشگري تجاري توسعه ­پذير(XBRL) در سازمان امور مالياتي كشور امكان­پذير است اما از منظر سازماني و محيطي امكان بكارگيري آن در سازمان امور مالياتي كشور وجود نداشته و با چالش­هايي در سطح سازماني و محيطي روبه ­روست.

According to deficiencies of Iran's tax reporting on the one hand and the capabilities of the extensible Business Reporting Language (XBRL) on the other hand, this paper addresses the issue of feasibility of using Extensible Business Reporting Language (XBRL) in Iranian National Tax Admission Organization to improve tax reporting in Iran. This research, in the first step, examines theoretical and empirical literature, presents a theoretical model and identifies the factors influencing the feasibility of using this language in organizations using the three-part technology, organizational and environmental (TOE) model. In the second step, by adopting a qualitative method and performing 21 semi-structured interviews, the original theoretical model was amended and the factors influencing the feasibility of using this language in National Tax Admission Organization have been identified. In the third step, by analyzing 70 Fuzzy Delphi questionnaires, we present the final conceptual model and evaluates the feasibility of using Extensible Business Reporting Language (XBRL) in Iranian National Tax Admission Organization. The results of this study show that, although from the perspective of technology, the use of Extensible Business Reporting Language (XBRL) in the tax affairs organization is feasible, but from organizational and environmental perspective, it is not possible to use in Iranian National Tax Admission Organization and face with organizational and environmental challenges.