كاربردهاي سنگ‌زايي شيمي كاني‌ ديوپسيديت‌هاي گوشته در بخش شرقي افيوليت سبزوار (شمال شرقي ايران مركزي)

Petrogenetic implications of mineral chemistry of the mantle diopsidites in the eastern part of the Sabzevar ophiolite (northeastern of Central Iran)

در بخش شرقي افيوليت سبزوار در جنوب شرقي سليمانيه، رگه‌هايي از ديوپسيديت با رنگ سفيد تا سبز كم‌رنگ و پهناي حدود 1 تا 15 سانتي متر درون هارزبورژيت‌هاي سرپانتيني‌شده گوشته وجود دارد. مركز رگه‌ها اغلب همگن‌تر است، بافت گرانوبلاستيك دارد و بيشتر شامل كلينوپيروكسن است. مرز بين كلينوپيروكسن خالص و پريدوتيت ميزبان معمولاً تدريجي است و بوسيله بافت‌ها و كاني‌هاي جايگزين مشخص مي‌شود. هارزبورژيت ميزبان نيز تاحدي دستخوش فرايند ديوپسيدي‌شدن شده است و لكه‌هايي از درشت بلورهاي پلاژيوكلاز دگرسان شده و كلينوپيروكسن با ميانبار‌هاي سرپانتين در سنگ ميزبان ديده مي‌شود. مجموعه كاني‌ها، روابط صحرايي و تركيب شيميايي كاني‌هاي ديوپسيديت‌هاي گوشته در بخش شرقي افيوليت سبزوار نشان مي‌دهد كه آن‌ها برآمده از گردش سيال­هاي گرمابي دما بالاي (550-900 درجه سانتيگراد) غني از سيليس، منيزيوم، كلسيم، كربنات، سولفات و كلريد در گوشته بالايي هستند. اين سيال­ها پيش از رسيدن به گوشته، سنگ‌هاي غني از پلاژيوكلاز (گابروهاي پوسته پاييني) را شسته‌اند.

In the eastern part of the Sabzevar ophiolite, southeast of Soleymanieh, there are white to pale greenish veins of diopsidite with 1–15 cm width inside mantle serpentinized harzburgites. The center of these veins is rather homogeneous and includes a monomineralic clinopyroxen with granular texture. The contact between the pure clinopyroxene and its host peridotite is always progressive and characterised by replacement textures and minerals. The host harzburgite has also been affected by diopsidization. There are patches of cores grain altered plagioclase and clinopyroxen with inclusions of serpentine in the host harzburgite. The mineral assemblage, field relationships and mineral chemistry of the mantle diopsidites in the eastern part of the Sabzevar ophiolite indicate that they are product of circulation of very high temperature hydrothermal fluids (550–900 °C) rich in Si, Ca, Mg, CO42–, SO42– and Cl– in the upper mantle. These fluids leached plagioclase rich lithologies before penetrating the mantle.