بررسي زمين‌شيمي و كانه‌زايي آهن و آپاتيت براي شناخت عناصر خاكي نادر در كانسار گزستان منطقه بافق (استان يزد)

Study of apatite and iron geochemistry and mineralization for identification of the rare earth elements deposit, Gazestan in Bafgh region (Yazd Province)

كانسار گزستان در 185 كيلومتري يزد در كمربند فلززايي بافق – پشت بادام از سنگ‌هاي كربناتي، شيل، توف، ماسه‌سنگ و سنگ‌هاي آتشفشاني مربوط به دوره اينفراكامبرين تشكيل شده است. سنگ‌هاي سبز با تركيب اسيدي تا بازي (ريوليت، داسيت تا بازالت) ميزبان كاني‌سازي آهن - فسفات هستند. دگرساني در سنگ‌هاي آتشفشاني، شديد و شامل دگرساني‌هاي اكتينوليت، كلريتي، سيليسي و آرژيلي است. همچنين سنگ ميزبان شديدتر دچار دگرساني شده است. كاني‌سازي شامل اكسيدهاي آهن – آپاتيت است كه با كمي كوارتز، پيريت و كلسيت همراهي مي‌شود. كانه‌زايي مگنتيت و آپاتيت به شكل‌هاي مگنتيت – آپاتيت در سنگ ميزبان دگرسان شده، مگنتيت – آپاتيت پيريت‌دار، مگنتيت سيليس‌دار، هماتيت و مگنتيت هماتيتي شده قابل تفكيك است. همچنين نسبت بالاي عناصر خاكي نادر سبك به سنگين (LREE/HREE) همراه با ناهنجاري منفيEu مي‌تواند نشانگر خاستگاه ماگمايي اين الگو باشد. كانسار آهن گزستان مشابه با كانسار كايروناي سوئد است.

Gazestan deposit is located about 185 km of Yazd, in the Bafgh – Posht e Badam Metallogenic belt, consists of Infracambrian carbonate, shale, tuff, sandstone and volcanic rocks. Acid to basic green rocks (rhyolite, dacite and basalt) are host for iron and phosphate mineralization. The alteration process is more intence in the volcanic rocks including, actinolite, chloritization, silicification and argilic. Also the host rocks altered strongly. Mineralization contains iron oxides and apatite associated with a minor amount of quartz, pyrite and calcite. The form of magnetite - apatite in the altered host rocks, magnetite - pyrite apatite, silica bearing magnetite, hematite and hematite magnetite ores. Also high LREE / HREE ratio and Eu negative anomaly could be indicative of a magmatic source. Therefore, origin of the Gazestan iron ore deposit is similar to Sweden Kiruna type.