بررسي شيمي كاني تورمالين در توده گرانيتي لاله‌زار (استان كرمان)

Mineral chemistry of tourmaline in Lale Zar granite mass (kerman province)

باتوليت گرانيتي لاله زار در جنوب شرق كمربند ماگمايي اروميه –دختر و نوار دهچ-ساردوييه قرار دارد. اين توده داراي تراكم پاييني از تورمالين با ريخت­هاي گرهكي، رگه­اي و خورشيدي است. رخداد كم تورمالين در اين توده را مي­توان به اشباع بودن توده از بور نسبت داد. تورمالين­هاي مورد بررسي در گستره سري شورل-دراويت و تورمالين­هاي قليايي قرار مي­گيرند. بيشتر جانشيني­هاي صورت گرفته در اين تورمالين­ها از نوع جانشيني­هاي Ca + Mg(O) = Na + Mg(OH)، Ca = X - vac + Na، Ca + Mg = (X – vac + Al) - 1 و جانشني منيزيم به جاي آهن هستند. وجود منطقه­بندي­هاي آشكار در تورمالين­ها، مقادير بالاي منيزيم و مقادير FeO/FeO + MgO كمتر از 6/0 بيان كننده رشد تورمالين­ها در سيستم­هاي باز و يك خاستگاه ماگمايي-گرمابي تا گرمابي براي تورمالين­هاست. از طرفي مقدار بالاي عناصر خاكي نادر در تورمالين­ها و غني­شدگي چند برابري از عناصر خاكي نادر سبك (LREE) و غني­شدگي كمتر از عناصر خاكي نادر سنگين ( (HREEنسبت به كندريت و سنگ ميزبان و غني­شدگي از عناصر دگرگوني مانندCr ،V ،Ni ،Cu ،Zn و Zr بيان كننده خاستگاه گرمابي براي اين تورمالين­هاست.

Lale zar granite batolith is located in the southeast of Urumieh-Dokhtar magmatic belt and Dehech-Sarduieh. This mass includes a low density of tourmaline with nodule,vein and solar morphologies. Less tourmaline occurs in this mass could be due to mass being saturated in the boron. The studied tourmalines are classified in the shourl-dravite series and alkaline group. Most of the substitutions in these tourmalines are kinds: Ca + Mg(O) = Na + Mg(OH), Ca = X–vac + Na، Ca + Mg = (X-vac + Al) – 1 and Mg instead of Fe. Existence of clear zoonings in the tourmalines, large amounts of Mg and less than 0.6 amounts of FeO / FeO + MgO, show the growth of tourmaline in the open systems where generated from magmatic-hydrothermal and hydrothermal. On the other hand, high amounts of REE elements and enrichment of LREE than HREE, enrichment of the transition elements such as Cr, V, Ni, Cu, Zn, Zr also can be show the hydrothermal origin for these tourmalines.