بررسي نقش فعاليت هاي غير زراعي در امنيت غذايي خانوارهاي روستايي مورد مطالعه: دهستان فضل، شهرستان نيشابور

The Role of non-farm activities on the food security of rural households Case study: Fazl Rural district, Nishabour city

در بسياري از كشورهاي توسعهيافته و درحال توسعه، كشاورزي تنها منبع اشتغال و درآمد براي خانوارهاي روستايي نيست بلكه فعاليتهاي غيركشاورزي نيز اهميت بالايي دارند. در همين راستا توسعه فعاليت‌هاي غيركشاورزي به افراد و خانواده‌ها اين امكان را مي‌دهد تا معيشت خود را تأمين نموده و استانداردهاي زندگي خود را افزايش دهند. تحقيق حاضر با هدف بررسي تأثير درآمدهاي غيرزراعي در امنيت غذايي خانوارهاي محدوده مورد مطالعه انجام ‌شده است. بر اساس هدف، پژوهش حاضر از نوع كاربردي و از نظر ماهيت و روش به‌صورت توصيفي– تحليلي مي‌باشد. جامعه آماري تحقيق، خانوارهاي روستاهاي دهستان فضل واقع در شهرستان نيشابور مي‌باشد. تعداد نمونه لازم جهت تكميل پرسشنامه با استفاده از فرمول كوكران 304 خانوار تعيين و پرسشنامه­ها با استفاده از روش نمونه­گيري سيستماتيك تكميل شد. براي محاسبه ميزان امنيت غذايي از روش (مقياس ناامني غذايي و استاندارد كالري) استفاده ‌شده است. طبقه‌بندي وضعيت امنيت غذايي خانوارهاي روستايي نشان مي‌دهد، 56/9 درصد خانوارها داراي امنيت غذايي، 30/3 درصد داراي ناامني غذايي بدون گرسنگي، 11/5 درصد داراي ناامني غذايي با گرسنگي متوسط و 1/3 درصد خانوارها نيز داراي ناامني غذايي با گرسنگي شديد مي‌باشند. در ادامه طبقه‌بندي امنيت غذايي خانوار در دهستان موردمطالعه بر اساس سبد كالاي مصرفي نشان مي‌دهد كه 40/79 درصد از پاسخ‌دهندگان، داراي امنيت غذايي و 59/21 درصد داراي ناامني غذايي مي‌باشند. هم‌چنين نتايج مربوط به آزمون همبستگي پيرسون و آزمون تي جفت نشان مي‌دهد كه با افزايش فعاليت‌هاي غيرزراعي نيز امنيت غذايي خانوارها افزايش پيدا مي‌كند، بنابراين مي­توان نتيجه­گرفت كه تنوع در دستيابي به منابع درآمدي غير از بخش كشاورزي باعث افزايش دسترسي، دستيابي و ثبات در مصرف مواد غذايي و در نهايت تحقق امنيت غذايي مي­شود.

In many developed countries and developing countries, agriculture is not the only source of employment and income for rural households. Income from non-agricultural activities is also very important. The present study is conducted with the aim to investigate the effect of non-farm income on household food security. The aim of the present study based on its objective is applied research and method of application is descriptive – analytical while the research population is the rural villages of the Fazl township. The number of samples to complete the questionnaire was determined using a sample of 304 households. The questionnaires were filled in a systematic sampling method for calculating the level of food security and the food insecurity scale and standardization calories is used. Classification of food security in rural households shows that 56.9 percent of households suffer from with food insecurity, food insecurity without hunger is 30.3 percent, 11.5 percent and 1.3 percent of households with moderate food insecurity with hunger and food insecurity with hunger are severe. The following classification is based on a basket of commodities for household food security in the rural study and it shows that 40.79 percent of the respondents have food security and 59.21 percent suffer from food insecurity.