پديد آورندگان :
رياحي، وحيد دانشگاه خوارزمي تهران , كرمي نسب، صديقه دانشگاه پيام نور جهرم , بيات، مقصود دانشگاه زاهدان
كليدواژه :
بخش كرديان , تحول , ساختار روستا , كاركرد روستا
چكيده فارسي :
سكونتگاه هاي انساني تحت تأثير عوامل و نيروهاي فضاساز، همواره با تأثيرپذيري از فرآيندهاي دروني و بيروني مختلف در حال تغيير و تحول بوده اند. در اين ميان سكونتگاه هاي روستايي، به عنوان جزئي از نظام هاي جغرافيايي، كه خود متشكل از اجزاي مرتبط به يك ديگرند، متأثر از موقعيت و جايگاه مكاني– فضايي، نحوه تعامل يا ارتباط (دروني و بيروني در مقياس محلي و منطقه اي و ملي) خود، در گذر زمان همواره دستخوش تغييراتي بوده كه ساختار و كاركرد نواحي روستايي را در مناطق مختلف كم و بيش متحول ساخته است. تأثيربخشي نيروهاي دروني و بيروني به نوع و دامنه روابط و همچنين، ويژگيهاي نهادهاي اجتماعي روستا بستگي دارد. اين نيروها بنيادهاي اجتماع روستايي، چه بنيادهاي محيطي– اكولوژيك و چه بنيادهاي اجتماعي– اقتصادي را تحت تأثير قرار ميدهد. هدف از اين پژوهش بررسي عوامل مؤثر بر تحولات ساختاري- كاركردي سكونتگاه هاي روستايي روستاهاي بخش كرديان از توابع شهرستان جهرم است. روش تحقيق اين پژوهش توصيفي– تحليلي بوده و از مجموع مطالعات ميداني وسيع، روش اسنادي و كتابخانه اي براي جمعآوري اطلاعات استفاده شده است. به منظور بررسي تحولات ساختاري– كاركردي در اين روستاها شاخص هايي در ابعاد مختلف (محيطي– اكولوژيكي، اجتماعي– فرهنگي، اقتصادي– معيشتي و كالبدي، فيزيكي) انتخاب شده است. جامعه آماري 1981 خانوار كه با فرمول كوكران حجم نمونه 317 نفر برآورد گرديد، ابزار پژوهش نيز پرسشنامه، ساكنان خانوار روستاها كه روايي آن ازطرف عده اي از متخصصين تأييد شده، و براي تعيين ميزان پايايي مقياس اصلي پرسشنامه از ضريب آلفاي كرونباخ ميزان (77/0) استفاده شده است. پس از تهيه و تكميل پرسشنامه، تجزيه و تحليل اطلاعات و آزمون فرضيه با استفاده از آزمون t و همبستگي اسپيرمن و تفاوت ميان اين شاخص ها در تحولات روستاها مورد ارزيابي قرار گرفته شد. يافته ها نشان ميدهد كه در بعد محيطي– اكولوژيكي اين روستاها شاهد افزايش چاه هاي عميق، كاهش آبدهي چشمه و قنوات، تغيير در كاربري اراضي و از بعد اجتماعي با افزايش مهاجرفرستي و مهاجرپذيري، اقدام سياست‌گذاري هاي دولت، از بعد اقتصادي ركود صنايع دستي، امكان اشتغال در فعاليتهاي خدماتي- صنعتي در بخش و خارج از بخش، از بعد كالبدي– فيزيكي تحول در شبكه معابر و تحول در ساخت و ساز مساكن روستايي در اثر گسترش مناسبات روستا- شهري مواجه بوده اند كه اين تحولات ساختاري تحولاتي در عرصه هاي كاركردي سكونتگاه هاي روستايي را به دنبال داشته است.
چكيده لاتين :
Human habitats have always been subject to change considering the available construction space as well as internal and external processes evolved. The rural settlements, as part of the geographic system, which consist of components related to each other, are influenced by the position of the place - space, interaction or communication (internal and external local, regional and national scale) and they are always subject to changes in the structure and functioning of rural areas in different regions. The method of this research is descriptive-analytic and a large field study, documentary and library method are used to collect information. In order to investigate the structural-functional changes in these villages, indicators were selected in different dimensions (environmental-ecological, socio-cultural, economic-livelihoods, physical, physical), which were estimated by random sampling of 317 samples. The questionnaire was used by residents of rural households whose validity was confirmed by some experts. The Cronbach's alpha coefficient (0.77) was used to determine the reliability of the main scale of the questionnaire. After completing the questionnaire, information analysis and hypothesis testing were evaluated using t-test and spearman correlation and the difference between these indices in rural development. The results show that the environmental - ecological villages saw an increase in deep wells, reducing the discharge of springs and aqueducts, changes in land use and the social dimension with increased migration and immigration, the government policies, the economics and these have affected rural habitats.
