محاسبه زيست‌ كارايي انرژي و بررسي عوامل موثر بر آن در كشورهاي نفت‌ خيز

امروزه، هدف اصلي بسياري از سياست‌هاي اقتصادي دولت‌ها، رشد اقتصادي است كه به طور معمول به ايجاد زيان‌هاي زيست محيطي منجر مي‌شود. رشد و توسعه اقتصادي نيازمند استفاده از انرژي به عنوان يكي از مهم‌ترين نهاده‌هاي توليد است و عدم دسترسي به انرژي مقرون به صرفه و قابل اعتماد، عامل ايجاد عقب ماندگي‌هاي اقتصادي و اجتماعي در بسياري از نقاط جهان شده است. هدف اين پژوهش، اندازه‌گيري زيست كارايي انرژي در ايران و كشورهاي نفتي با استفاده از روش تحليل پوششي داده‌هاي داراي خروجي نامطلوب و بررسي عوامل موثر بر زيست كارايي انرژي با استفاده از روش پانل توبيت است. نتايج پژوهش نشان مي دهند كه كشور ايران با دارا بودن ميانگين زيست كارايي انرژي برابر با 50 و 54 به ترتيب در حالت بازدهي ثابت و متغير به مقياس، از كمترين ميزان زيست كارايي انرژي نسبت به ساير كشورهاي نفتي مورد نظر برخوردار است. همچنين، بين استفاده از سوخت‌هاي فسيلي و ميزان جمعيت با زيست كارايي انرژي رابطه منفي و معناداري وجود دارد، در حالي كه بين درجه باز بودن تجاري با زيست كارايي انرژي رابطه مثبت و معناداري ديده مي شود. در اين پژوهش، راهكارها و توصيه‌هاي پژوهشي و اجرايي جهت بهبود و ميزان ارتقاي كارايي زيست محيطي پيشنهاد مي شود.