بررسي تغييرات كمي و كيفي زيستگاه سنجاب ايراني در جنگل‌هاي استان لرستان تا سال 2050 بر اساس مدل اقليمي CCSM4

The studying of qualitative and quantitative changes of Persian squirrel’s habitat in Lorestan Province’s forests by 2050 based on CCSM4 climatic model

طبق برآوردهاي IUCN حدود 30 درصد انقراض‌هاي موجودات تا سال 1980 به ­دليل نابودي زيستگاه بوده است. تغييرات اقليمي يكي از مهم ­ترين عوامل نابودي زيستگاه در سال‌هاي اخير بوده‌اند. جنگل‌ها از حساس‌ترين اكوسيستم‌ها به تغييرات اقليمي هستند، در نتيجه گونه‌هاي جنگلي مانند سنجاب‌ها در معرض آسيب‌هايي زيادي از طرف تغييرات اقليمي قرار دارند. پيش‌بيني نحوه اثرگذاري تغييرات اقليمي بر زيستگاه گونه‌ها مي‌تواند به برنامه ­ريزي حفاظت از گونه‌ها كمك شاياني كند. مدل‌سازي زيستگاه يكي از پركاربردترين روش‌ها براي بررسي اثرات تغييرات اقليمي بر گونه‌ها و زيستگاه‌هاي آن‌ها در آينده دور و نزديك است و مدل حداكثر آنتروپي يكي از كارآمدترين مدل‌ها در اين زمينه به ­حساب مي‌آيد. به­ همين منظور در اين مطالعه از مدل حداكثر آنتروپي به­ همراه 13 عامل محيطي براي شناسايي زيستگاه‌هاي مطلوب سنجاب ايراني در جنگل‌هاي استان لرستان در زمان حال و چگونگي تاثيرگذاري تغييرات اقليمي بر اين زيستگاه‌ها تا سال 2050 بر اساس مدل اقليمي CCSM4 استفاده شد. شاخص سطح زير نمودار برابر با 0/92 نشان­ دهنده كارايي خوب اين مدل در اين مطالعه بود. نتايج نشان داد كه در زمان حال حدود 57 درصد جنگل‌هاي استان لرستان داراي مطلوبيت زيستگاهي براي گونه سنجاب ايراني هستند كه از اين ميزان 17/78 درصد مطلوبيت زياد، 25/59 درصد مطلوبيت متوسط و 13/63 درصد مطلوبيت كم را دارا هستند. هم­ چنين نتايج نشان داد كه براساس مدل اقليمي CCSM4 مناطق جنگلي داراي مطلوبيت زيستگاهي براي سنجاب ايراني، از 57 درصد كل مساحت جنگل‌هاي استان لرستان در زمان حال به 22/58 درصد در سال 2050 كاهش خواهد يافت كه از اين ميزان 5/36 درصد مطلوبيت زياد، 8/2 درصد مطلوبيت متوسط و 8/99 درصد مطلوبيت كم را دارا خواهند بود.

According to IUCN estimates, about 30% of the extinction of species until 1980 was due to habitat destruction. Climate change has been recognized as the most important factors of habitat destruction in recent years. Forest are one of the most sensitive ecosystems to climate change, hence forest species such as squirrels are very vulnerable to climate change. Predicting the effects of climate change on species habitats can assist in species conservation planning. Habitat modelling is one of the most widely used methods to study the effects of climate change on species and their habitats in the near and far future and the maximum entropy model is one of the most efficient models in this field. For this purpose, in this study the maximum entropy model was used to identify suitable habitats for Persian squirrel in Lorestan province’s forests both in the present time and in the future depend on the CCSM4 climatic model by 2050. The AUC of 0.92 represents the satisfactory performance of this model in this study. Results indicated that about 57% of forests in Lorestan province are suitable for Persian squirrel, of which 17.78% has high suitability, 25.59% moderate suitability and 13.63% low suitability. In addition, the results indicated suitable forested areas for Persian squirrel will decrease from 57% to 22.58% by 2050 based on CCSM4 climatic model, of which 5.36 will have high suitability, 8.2% moderate suitability and 8.99% low suitability.