شناسايي عرصه‌هاي مداخله در بافت‌هاي تاريخي براساس اصل توسعۀ ميان‌افزا (مورد شناسي: بافت تاريخي شهر يزد)

Identify the Intervention Arenas in Urban Historic Textures, According to Infill Development Approach (Case Study: Historic Texture of Yazd City

بافت‌هاي تاريخي تجلي زندگي نسل‌هاي گذشته، هويت و سرمايۀ شهرها و كشورها مي‌باشند. رشد و توسعۀ فزايندۀ شهرها سبب ايجاد مسائل اجتماعي، كاركردي، زيست‌محيطي و كالبدي در اين بافت‌ها شده است. وجود اين مسائل نيازمند تغيير رويكرد مديريت توسعۀ شهر و استفاده از رويكردهايي مانند بازآفريني و توسعۀ ميان‌افزا به‌منظور تجديد حيات و دميدن روحي تازه در بافت‌هاي تاريخي است. هدف اين پژوهش، شناسايي عرصه‌هاي مداخله در بافت تاريخي شهر براساس رويكرد توسعۀ ميان‌افزاست. اين پژوهش ازنظر هدف كاربردي و ازنظر روش توصيفي-تحليلي است. معيارهاي استفاده‌شده در اين تحقيق كاربري اراضي، كيفيت بنا، عمر بنا، اسكلت بنا،مالكيت، تعداد طبقات، دانه‌بندي قطعات به‌عنوان شاخصكالبدي، معيارهاي سواد، اشتغال و تراكم جمعيت به‌عنوان شاخص اجتماعي و دسترسي به كاربري‌هاي فضاي سبز، درماني، تجاري و آموزشي به‌‌عنوان شاخص دسترسي مي‌باشند. لايه‌هاي مناسب در محيطArcGis با استفاده از توابع عضويت فازي نرمال‌سازي شده‌اند. به‌منظور تعيين وزن معيارها، از روش فرايند تحليل سلسله‌مراتبي استفاده شد و با ضرب وزن‌ها در لايه‌ها، نقشۀ نهايي عرصه‌هاي مداخله در بافت تاريخي در 5 طبقه به‌دست ‌آمده است. نتايج نشان مي‌‌دهد، اولويت اول 10 درصد، اولويتدوم 17 درصد، اولويت سوم 38 درصد، اولويت چهارم 25 درصد و اولويت پنجم 10 درصد از مساحت بافت تاريخي يزد را به خود اختصاص داده‌اند. بايد تدابيري اتخاذ شود تااز عرصه‌هاي شناسايي‌شده با رعايت حريم بناهاي ارزشمند به‌منظور بهبود شرايط كالبدي و اجتماعي بافت و افزايش حضور گردشگران بهره‌‌برداري شود.

Historic textures are the manifestation of the lives of past generations, identity, and capital of cities and countries. Growth and progressive development of cities have created social, functional, environmental and physical problems in these textures. The problems need to change in management approach of city development and using approaches such as reconstruction, infill development in order to the revitalization and breathe new life into historical textures. The purpose of this research is to identify intervention arenas in urban historic textures, according to infill development approach. In terms of purpose, the research is an applied as well as in terms of method descriptive-analytic. Physical criteria include land use type, quality building, and old building, building structures, and ownership, number of floors and parcels area. Educational criteria, employment, and population density are as the index social and access to green spaces, health, and commercial and educational land use as an index access. Layers have been normalized by using fuzzy functions membership in the ArcGIS environment. The weighting of criteria has determined with Analytic Hierarchy process method (AHP) and by in multiplying weight in the layers that the final map of intervention arenas in historical texture has been achieved at five class. Results show the first priority 10%, the second priority 17%, the third priority 38%, the fourth priority 25% and the fifth priority 10% have owned the area of the historic texture of Yazd. Planners have to find the methods to identify intervention arenas with consideration of frontage historical building in order to improve social and physical conditions of textures and increase the presence of tourists.