تأثير پيش تيمار بذر سويا با باكتري‌هاي ريزوبيومي و محرك رشدي بر گره زايي و بهينه‌سازي مصرف كود نيتروژن

به‌منظور بررسي تأثير پيش تيمار بذر سويا با باكتري‌هاي ريزوبيومي و محرك‌ رشدي بر گره‌بندي و بهينه‌سازي مصرف كود نيتروژن، آزمايشي در سال 1390 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اردبيل به‌صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا گرديد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل مقادير مختلف كود نيتروژن (صفر، 25، 50 و 75 كيلوگرم در هكتار) به‌صورت اوره در كرت‌هاي اصلي و پيش تيمار بذر با باكتري ريزوبيوم جاپونيكوم و باكتري‌هاي محرك رشد ازتوباكتر كروكوكوم استرين 5، ازوسپريليوم ليپوفروم استرين OF و عدم تلقيح بذر (شاهد) با باكتري‌ها در كرت‌هاي فرعي بودند. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد كه با افزايش ميزان كود مصرفي، كارآيي مصرف كود كاهش يافت. بيشترين تعداد (16) و وزن خشك گره‌ها (16 ميلي‌گرم) در تلقيح بذر با ريزوبيوم جاپونيكوم مربوط به تيمار 50 كيلوگرم كود اوره در هكتار و كمترين آن‌ها در حالت عدم تلقيح و عدم مصرف كود برآورد گرديد. همچنين، بيشترين ارتفاع گياه (117.22 سانتي‌متر)، تعداد نيام در بوته (54.76)، وزن صد دانه (28.26 گرم) و عملكرد دانه در واحد سطح (267 گرم در مترمربع)  مربوط به در تيمار 75 كيلوگرم در هكتار اوره به همراه تلقيح بذر با ريزوبيوم جاپونيكوم بود. در سطح كودي ۷۵ كيلوگرم در هكتار اوره، تلقيح با باكتري‌هاي محرك رشد  ازوسپريليوم ،  ازتوباكتر و باكتري ريزوبيوم باعث افزايش عملكرد (به ترتيب 14.4، 21.4 و 40.6 درصد) نسبت به عدم تلقيح بذر شد. بر اساس اين نتايج، مي‌توان كاربرد 75 كيلوگرم اوره در هكتار به همراه تلقيح بذر با ريزوبيوم را براي سودمندي توليد سويا در منطقه مورد مطالعه پيشنهاد نمود.