ارزيابي عملكرد توليدمثلي خارج از فصل بز تركي- قشقايي با استفاده از روش‌هاي مختلف همزمان‌سازي فحلي و تلقيح مصنوعي

Evaluation of reproductive performance in Torki-ghashghaie does using different protocols of estrus synchronization and artificial insemination during non-breeding season

اين آزمايش با هدف تعيين كارآمدترين روش همزمان سازي فحلي براي تلقيح مصنوعي بزهاي تركي-قشقايي خارج از فصل توليدمثلي انجام گرديد. تيمارهاي آزمايشي به صورت: 1) گذاشتن سيدر حاوي 3/0 گرم پروژسترون در واژن به مدت 16 روز 2) گذاشتن سيدر به همراه تزريق eCG در زمان خروج 3) گذاشتن اسفنج حاوي40 ميلي‌گرم فلوجستون استات در واژن به مدت 16 روز 4) گذاشتن اسفنج به همراه تزريق eCG در زمان خروج 5) كاشتن ايمپلانت حاوي 5/1 ميلي‌گرم نورجستوميت در گوش به مدت 10 روز و تزريق داخل ماهيچه‌اي 5/1 ميلي‌گرم نورجستومت و 5/2 ميلي‌گرم استراديول والرات در زمان كاشت 6) كاشتن ايمپلانت به همراه تزريق eCG در زمان خروج 7) دو تزريق داخل ماهيچه‌اي 10 ميلي‌گرم پروستاگلاندين طبيعي (PGF2α) با فاصله 10 روز 8) دو تزريق پروستاگلاندين به همراه تزريق eCG در روز دهم طراحي گرديد. تلقيح مصنوعي 48 ساعت پس از خاتمه تيمارها انجام شد. مقدار eCG مصرفي براي هر راس دام 400 واحد بين‌المللي بود و در تيمارهاي پروژستاژن تأثيري بر درصد فحلي نسبت به تيمارهاي مشابه نداشت، اما درصد باروري، زايش، فكانديتي و پروليفيكسي را به طور معني‌داري افزايش داد (0/05>p). كمترين ميزان فحلي در زمان استفاده از دو تزريق پروستاگلاندين بدون eCG مشاهده شد. درصد فحلي در تيمار ايمپلانت به شكل معني‌داري پايين‌تر از تيمارهاي سيدر و اسفنج با eCG بود (0/05>p). با توجه به شاخص‌ها و سهولت انجام كار، شايد بتوان استفاده از سيدر به مدت 16 روز به همراه eCG براي همزمان سازي فحلي در اكوتيپ تركي قشقايي در منطقه شيراز را توصيه كرد.

This study was done to determine the most efficient estrus synchronization method for fixed timed artificial insemination of Torki-ghashghaie does during the non-breeding season. Treatment groups were: 1) CIDR; the animals were treated with intravaginal devices impregnated with 0.3 g of progesterone for 16 days. 2) Treatment 1 and IM injection of 400 IU eCG in CIDR removal. 3) Sponge; the does were treated with sponge impregnated with 40 mg flugestone acetate for 16 days. 4) Treatment 3 and IM injection of 400 IU eCG in sponge removal. 5) Implant; 1.5 mg norgestomet implant was inserted in subcutaneous ear for 10 days and injected IM with 1.5 mg norgestomet and 2.5 mg estradiul valerate in first day. 6) Treatment 5 and IM injection of 400 IU eCG in implant removal. 7) Two IM injection of 10 mg PGF2α eCG with 10 days interval and 8) Treatment 7 and IM injection of 400 IU eCG in tenth day. The injection of eCG was not effective on estrus response in progestagens base treatments, but increased significantly (p<0.05) fertility, kidding, fecundity and prolificacy rate in same treatments. The estrus response was the lowest in treatment 7 and it was significantly (p<0.05) lower in implant than CIDR and sponge with eCG injection. Finally it can be concluded that estrous synchronization with CIDR with eCG injection in Torki-ghashghaie ecotype does was superior under local conditions for fixed time artificial insemination.