ارزيابي قابليت‌هاي ژئوتوريستي ژئومورفوسايت‌هاي مناطق خشك (مورد شناسي: مناطق كويري و بياباني شهرستان طبس)

Geotourism Capabilities Assessment of the Dry Lands Geomorphosites (Case Study: Playa and Desert Regions of Tabas County

مجموعۀ متنوعي از پديده‌هاي ژئوتوريستي را در خود جاي داده است كه لندفرم‌هاي كويري و بياباني بيش از ساير عوارض، برجسته مي‌باشند. از‌آنجا كه بسياري از سرمايه‌هاي ژئوتوريسم اين شهرستان مورد بررسي جامع قرار نگرفته و حتي برخي از ژئومورفوسايت‌ها ناشناخته مانده است؛ بنابراين به‌منظور بهره‌بري و كاربرد اصولي از اين سرمايه‌هاي كويري و بياباني اين شهرستان، ضرورت دارد كه ژئومورفوسايت‌هاي مناطق خشك شهرستان كه نماد ژئوتوريسم مي‌باشند، شناسايي و مورد ارزيابي قرار گرفته و برنامه‌ريزي ژئوتوريستي بر مبناي اين ارزيابي صورت گيرد. در اين پژوهش كه از نوع توصيفي–تحليلي است، ارزيابي ژئومورفوسايت‌ها از‌طريق روش ارزيابي ژئوتوريسم آقاي بوروشي1 و همكاران صورت گرفت. ابتدا ارزش‌هاي اين روش، توسط كارشناسان ارزش‌گذاري شده و سپس 24 ژئومورفوسايت مناطق كويري و بياباني ازطريق مطالعات كارشناسي كتابخانه‌اي و ميداني مورد ارزيابي قرار گرفت. در‌نهايت نتايج آن با ارزشيابي معيارها تركيب شده و از اين طريق، ارزش نهايي هر ژئومورفوسايت تعيين شد. نتايج نشان مي‌دهد كه سه ژئومورفوسايت «ريگ شتران»، «رخنمون‌هاي سنگي كوه‌هاي درنجال» و «كوه‌هاي كم‌ارتفاع قديمي كلمرد» بهينه‌ترين شرايط را براي توسعۀ ژئوتوريسم دارند. نتايج ارزيابي به تفكيك و تركيب ارزش‌هاي علمي، حفاظتي و گردشگري كه با رويكرد حفاظتي صورت گرفت، نشان مي‌دهد كه بيشتر ژئومورفوسايت‌هاي مناطق خشك اين شهرستان، از شرايط «نسبتاً مطلوب» براي توسعۀ ژئوتوريسم برخوردارند. همچنين نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه فقط ژئومورفوسايت «ريگ شتران» در شرايط فعلي به‌صورت بهينه مي‌تواند به‌عنوان يك كالاي گردشگري آماده در اختيار گردشگران قرار بگيرد و ديگر ژئومورفوسايت‌ها پيش از ارائه به بازار گردشگري، نيازمند تقويت شاخص‌هاي گردشگري و در برخي از آن‌ها نياز به ارتقاي شاخص‌هاي حفاظتي و علمي است.

Geotourism is responsible, geoconservative and scientific approach about interesting geological and geomorphological landforms and phenomena that follow geotourism development for economic and social development of native communi/ty. The city of Tabas with having a long history of geological history and contains a diverse collection of geotouristic phenomena that the desert and desert landforms are more prominent than other complications. Since many of the geotourism assets of this city are not exhaustively reviewed and even some geomorphous remains unknown, Therefore, in order to exploit and apply the principles of this desert and desert capital of this city, it is necessary to identify and evaluate the geomorphous cultures of the arid regions of the city which are the symbol of geotourism, and to make a geotouristic planning based on this assessment. In this research, which is descriptive-analytic, geomorphocytes were evaluated through the method of estimating geotourism of Mr. Borosi and colleagues. At first, the values ​​of this method were evaluated by experts and then 24 geomorphosites of desert and desert areas were evaluated through library and field baccalaureate studies. Finally, the results were combined with the evaluation of the criteria and in this way, the final value of each geomorphocyte was determined. The results show that the three geomorphous Rigshotoran, the "rocky outcrops" of Doranjal mountains and the "old calmrud low height mountains" have the best conditions for the development of geotourism. The results of the assessment, by separating and integrating the scientific, conservation and tourism values ​​that have been taken with the conservation approach, show that most of the geomorphous cultures of this region are "relatively favorable" for the development of geotourism. Also, the results of the research show that only geomorphosite "camelite" in the current conditions can be optimally provided as a tourist product ready for tourists, and other geomorphic cultures need to strength tourism indicators before they are offered to the tourism market, and in some of them, Protective and scientific indicators need to be promoted.