نقش سيستم‌‌‌‌هاي مغزي-رفتاري و تيپ‌‌‌‌هاي صبحي-عصري در پيش‌‌‌‌بيني اختلالات رفتاري دانش‌‌‌آموزان

the role of brain/behavioral systems and morningness-eveningness types in predicting students behavioral disorders

اختلالات رفتاري به شرايطي اطلاق مي‌‌‌‌شود كه رفتارهاي كودك متناسب با سن عاطفي و رواني وي نيست و همواره با عوامل زيستي و شخصيتي در ارتباط بوده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسي نقش سيستم‌‌‌‌هاي مغزي-رفتاري و تيپ‌‌‌‌هاي صبحي–‌عصري در پيش‌‌‌‌بيني اختلالات رفتاري در دانش‌‌‌‌آموزان دورۀ ابتدايي است. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگي بود و نمونۀ پژوهش 180 دانش‌‌آموز دورۀ ابتدايي شامل پايه‌‌‌‌ها‌‌‌‌ي چهارم، پنجم و ششم بودند كه به‌صورت نمونه‌‌‌‌گيري در دسترس انتخاب شدند. براي گردآوري داده‌‌‌‌ها از پرسشنامه‌‌‌‌هاي سيستم‌‌‌‌هاي مغزي-رفتـاري كارور و وايت، صبحي–‌عصري هورن-‌آستبرگ و اختلال رفتاري راتر(فرم والدين)استفاده شد و داده‌‌‌‌هاي گرد‌‌‌‌آوري‌شده با استفاده از آزمون‌‌‌‌هاي همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون چندگانه مورد تحليل قرار گرفتند. يافته‌‌ها نشان دادند كه اختلالات رفتاي با مؤلفۀ حساس به پاداش (01/0 > p، 45/0- = r) و سائق (01/0 > p، 52/0- = r) از سيستم فعال‌‌‌‌سازي رفتاري و مؤلفۀ صبحي- عصري بودن (01/0 > p، 28/0- = r)، رابطۀ منفي؛ اما با مؤلفۀ جستجوي سرگرمي (01/0 > p، 36/0 = r) و حساسيت به تنبيه (01/0 > p، 59/0 = r)، رابطۀ مثبت دارد. همچنين نتايج رگرسيون نشان داد كه سيستم بازداري رفتاري مي‌‌‌‌تواند اختلالات رفتاري دانش‌‌‌‌آموزان را پيش‌‌‌‌بيني كند. به‌نظر مي‌رسد هرچه سيستم بازداري رفتاري فعال‌‌‌‌تر باشد و افراد گرايش به تيپ‌‌‌‌‌هاي عصري داشته باشند، اختلالات رفتاري بيشتري نمايان مي‌‌‌‌شود.

Behavioral disorder refers to a situation in which a child’s behavior does not correspond with his/her emotional and psychological age, and it has always been associated with biological and personality factors. The aim of this study was to investigate the role of brain/behavioral systems and morningness-eveningness types in predicting behavioral disorders in elementary school students. This was a correlational study, and the sample consisted of 160 elementary school students in fourth, fifth, and sixth grades, which were selected by cluster sampling. To collect data, Behavioral Inhibition/Activation Systems Scale (BIS/BAS) of Carver and White, Horne & Östberg's Morningness-Eveningness Questionnaire , and the Rutter Parental Questionnaire were used, and the collected data were analyzed by the Pearson correlation coefficient and Multiple Regression Analysis. The results showed that behavioral disorders have a negative correlation with sensitivity to reward (r= -0/45, p<0/01), drive (from Behavioral Activation System) (r= -0/52, p<0/01), and morningness -eveningness‌ (r= -0/28, p<0/01), but have a positive correlation with fun seeking (r= 0/36, p<0/01) and sensitivity to punishment (r= 0/59, p<0/01). Furthermore, Regression Analysis showed that Behavioral Inhibition System can predict children's behavioral disorders.