بررسي بارش هاي همرفتي بهاري شمال غرب ايران با استفاده از شاخص هاي ناپايداري(مطالعه موردي ايستگاه تبريز)

Investigation of spring convection loads of northwest of Iran using unstable indices (case study of Tabriz station

مكانيزم­ هاي صعود بارندگي در نواحي مختلف از الگوهاي متفاوتي تبعيت مي­كنند. شناخت اين الگوها مي ­تواند سطح برنامه­ ريزي محيطي را ارتقاء بخشد. شاخص­ هاي ارزيابي پايداري كه به شاخص­ هاي ناپايداري معروف ­اند، روابطي هستند كه به كمك آن­ها مي­ توان ميزان ناپايداري همرفتي مناطق مختلف جورا در جهت مطالعه و پيش بيني بارش ­ها بررسي كرد، ­اين شاخص­ ها در پيش­بيني فعاليت­ هاي همرفتي به كار مي­ روند و عمدتاً به كمك نمودارهاي ترموديناميك و داده ­هاي راديو سوند بررسي مي­ شوند. هدف اصلي پژوهش حاضر بررسي ويژگي هاي زماني بارش ­هاي بيش از پنج ميلي­متر و تعيين سهم بارش­هاي همرفتي بهاري ايستگاه تبريز براساس داده ها­ گزينش داده­ هاي بارش بيش از 5 ميلي­متر براساس كدهاي هواشناسي60 تا 65 براي بارش باران و نيز كدهاي 91 تا 99 براي بارش­هاي سنگين، فراواني زماني آنها بررسي گرديد. پس از گزينش نمونه ­هاي مورد بررسي، نمودارهاي اسكيوتي روزهاي بارش به همراه شاخص ­هاي ناپايداري از قبيل(CAPE PW-- LI- TT - SI- KI)تجزيه و تحليل شدند. پردازش اين داده ­ها در مقياس فصلي بيانگر وقوع مكرر آنها است. حداكثر رخداد اين بارش ها درماه آوريل با فراواني131مورد و حداقل آنها درماه ژوئن با 35 مورد ديده شد. نتايج حاصل از ترسيم نمودارهاي اسكيوتي و محاسبه شاخص­ هاي ناپايداري نشان مي ­دهد، نقش عامل همرفت در وقوع بارش­ هاي بهاري قابل توجه مي­ باشد، زيرا هنگامي مي ­توان عامل همرفت را عامل اصلي بارش محسوب كرد كه نه تنها ميزان همرفت شدت كافي داشته باشد، بلكه ناپايداري لازم براي ايجاد بارش رانيز فراهم بسازد. در مجموع، پس از بررسي 263 نمونه بارش فصل بهار مشخص شد كه عامل همرفت، مهمترين نقش را در رخداد بارش ماه­ هاي مي ­و ژوئن داشته است و به طبع آن مخاطرات سيلاب منطقه را تهديد مي ­نمايد.

The mechanisms of climbing rainfall in different areas follow different patterns. Identification of those patterns can increase the environmental planning .The stability indicators which are known as instability indicators are relations through which we can study the amount of instability of convection of the atmosphere in any area for studying and predicting falls. These indicators are used for convection activities and basically are studied by thermodynamics diagrams and Radio sounds data. The main aim of this paper is studying the chronological features of precipitations over 5 mm .and determining convection precipitation parts of Tabriz spring station based on higher layers of atmosphere . the Tabriz station precipitation data were received from the weather organization cartulary regarding the 35 – year statistic periods and precipitation data for over 5 mm .were chosen while the time frequency was studied . After choosing the samples, the skew – T diagrams of precipitation days inadittion to the instability indicators such as (LI -TT – SI – KI – PW - CAPE)were analyzed . The processing of these data in seasonal scale indicate a frequent happening of those instabilities. The maximum occur once of the precipitations for the April with 131 frequency cases and minimum of this precipitator is in June with 35 cases were observed .The results of drawing skew – t diagrams and measuring the instability indicators show that the role of convection factor is important in spring precipitations because the convection factor is only the main factor not only the amount of convection is critical but also the needed instability for rain is provided. In general, after studying 263 rain samples in spring , it turned out that the convection factor has the most important role in rain occurrence in May and June and the hazards of flood threaten the area .