رهبري دانشكاران در سازمان‌هاي دانش‌بنيان: نقش ويژگي‌هاي كاري بر عملكرد كاري

Leadership of knowledge workers in knowledge - based organizations: the role of job characteristics on work performance

هدف: اين پژوهش با هدف تبيين نقش ويژگي‌هاي كاري (شامل ويژگي‌هاي وظيفه‌اي، ويژگي‌هاي دانشي و ويژگي‌هاي اجتماعي) بر عملكرد شغلي دانشكاران در سازمان‌هاي دانش‌بنيان ايران انجام ‌گرفته است. همچنين نقش تعديل‌گري درگيري كاري در رابطه بين اين متغيرها ارزيابي شده است. روش: براي جمع‌آوري داده‌هاي مورد نياز پژوهش پرسشنامه‌اي شامل 65 سؤال با استناد به پژوهش‌هاي پيشين طراحي و بين اعضاي نمونه آماري كه از كاركنان شركت‌هاي دانش‌بنيان شهر تبريز انتخاب شده بودند توزيع و 215 پرسشنامه جمع‌آوري شد. بمنظور آزمون فرضيه‌هاي پژوهش روش تحليل مسير با استفاده از نرم­‌افزار ليزرل بكار گرفته شده است. نتايج: يافته‌هاي پژوهش حاضر حاكي از اثر معنادار ويژگي­‌هاي وظيفه‌اي و دانشي بر عملكرد وظيفه‌اي و عملكرد زمينه‌اي دانشكاران است؛ اما ويژگي‌هاي اجتماعي تنها بر عملكرد زمينه‌اي اثرگذار بوده و تأثير آن بر عملكرد وظيفه‌اي تأييد نشد. نقش تعديل‌گري درگيري كاري نيز در رابطه بين ويژگي‌هاي وظيفه‌اي و عملكرد وظيفه‌اي، ويژگي‌هاي دانشي و عملكرد وظيفه‌اي و ويژگي‌هاي اجتماعي و عملكرد زمينه‌اي، تأييد شد. يافته‌هاي اين پژوهش پيشنهاد مي­كند رهبران دانشي در طراحي شغل در سازمان‌هاي دانش‌بنيان براي بهره‌وري در عملكرد شغلي در ويژگي‌هاي وظيفه‌اي و دانشي بازنگري داشته باشند و براي دريافت عملكرد زمينه‌اي بهتر ويژگي‌هاي اجتماعي شغل را مد نظر قرار دهند.

Aim: The Purpose of this paper is to investigate the role of work characteristics (including task characteristics, knowledge characteristics and social characteristics) on the work performance of knowledge workers in knowledge - based organizations in Iran. also, the moderating effect of work involvement on the relationship between these variables was investigated. Methods: The method of this research is descriptive - correlational. The statistical population of this research includes all the employees of the knowledge - based organizations of East Azarbayjan province. 215 knowledge workers were selected by convenience sampling method. A questionnaire including 65 questions distributed and 215 questionnaires were collected. To examine the hypotheses of the research, correlation and path analysis tests were used by SPSS and LISREL software. Results: The results of path analysis revealed that task and knowledge characteristics have a significant effect on task and contextual performance, but social characteristics affect only contextual performance and don’t have a significant effect on task performance. Based on moderated Structural Equation Modeling (SEM), work involvement moderates the relationships between task characteristics and task performance, knowledge characteristics and task performance and also moderates the relationships between social characteristics and contextual performance. Findings of this research suggest that knowledge leaders in knowledge - based organizations have to redesign task characteristics and knowledge characteristics for better job performance and to improve the contextual performance, they have to consider the social characteristics of the job.