بررسي مطلوبيت مكاني و ارزيابي اقتصادي زنبورداري در منطقه ارسباران و مشكلات پرورش دهندگان زنبورعسل

Study on spatial suitability and economic evaluation of beekeeping in Arasbaran region and beekeepers problems

منطقه ارسباران به دليل مناسب بودن شرايط اقليمي، پرآب بودن و تنوع بالاي گونه‌هاي گياهي، پتانسيل بالايي در زمينه صنعت زنبورداري دارد. هدف از اين تحقيق بررسي درآمد و مشكلات زنبورداران روستايي در مسير توسعه مي باشد. داده‌هاي تحقيق با استفاده از مشاهدات ميداني و تكميل پرسشنامه نيمه ساختاريافته از زنبورداران منطقه ارسباران جمع‌آوري شد. در اين بررسي، نوع گونه‌هاي گياهي مورد استفاده در زنبورداري، فرايند فروش، نقش زنبورداري در درآمد خانوارها، مشكلات اصلي زنبورداران در پرورش زنبورعسل و راهكارهاي توسعه اين صنعت بررسي شد. شايستگي مكاني زنبورداران نيز با استفاده از چهار معيار بررسي شد. نتايج بررسي نشان داد كه گونه‌هايي مثل آويشن (Thymus kotschyanus)، گل ماهور (Verbascum gossypinum)، كنگر صحرايي (Cirsium arvense) و سياه تلو (Paliurus spina chiristi) و گون (Astragalus sp.)، بيد (Salix sp) و صنوبر (populus sp.) براي توليد عسل و بره‌موم و گل لاله (Tulipa schrenkii) بيشتر براي توليد گرده مورد تغذيه قرار مي‌گرفت. همچنين شايستگي مكاني زنبورداران منطقه ارسباران از لحاظ منبع آبي (86 درصد)، پوشش گياهي (62 درصد)، فاصله از جاده (33 درصد) و دوره فعاليت زنبورداري (24 درصد) براي پرورش زنبورعسل مناسب است. بر طبق نتايج، هر زنبوردار به طور متوسط 318 كندو دارد. ميانگين توليد عسل هر كندو در منطقه ارسباران حدود 6/19 كيلوگرم بود. قيمت عسل، بسته به نوع كيفيت آن از 110 تا 600 هزار ريال به فروش مي‌رسيد. ميانگين درآمد ناخالص زنبورداران، 835 ميليون ريال برآورد گرديد. مهمترين مشكلات زنبورداران منطقه، وجود داروهاي تقلبي در بازار (52 درصد) و عدم دسترسي به داروهاي مناسب براي رفع بيماريها مي‌باشد.

Arasbaran region have high potential in beekeeping because of climatic conditions, high access to water, and high flora diversity. The purpose of this research was to examine the income and problems of rural beekeepers in the path of development.The research data were collected using field observations and semi-structured questionnaire from beekeepers of Arasbaran region. At this study, we will examined the type of species used by honeybee in terms of beekeepers, the process of selling products, the role of beekeeping in household income, the main problems of beekeepers, and the development strategies of this industry. Suitability of beekeeping sites was considered based on four criteria. Some of species were used for honey and propolis production such as Thymus kotschyanus, Verbascum gossypinum, Cirsium arvense, Astragalus spp, Salix babilonica, Populus nigra, and Paliurus spina chiristi. Some of species such as Tulipa schrenkii was fed for pollen production. Results showed that this region in terms of water sources (86%), vegetation cover (63%), distance from road (33%), beekeeping activity period (24%) had high suitability for beekeeping. The average number of beehives per beekeeper was 318. Mean honey production was 19.6 kg per beehives in the Arasbaran region. Honey price varied from 110 to 600 thousand rials based on its quality. Average gross income of beekeepers was estimated about 835 million rials. The main problems of beekeepers were the presence of fake drugs in market (52%) and the lack of access for appropriate drugs for the treatment of diseases.