ابوريحان بيروني و مشاهير ادب فارسي: نقدي مستند بر چگونگي انعكاس سيماي ابوريحان در ادبيّات فارسي

Abū al-Rayḥān al-Bīrūnī and Famous poets and writers in persian literature

ابوريحان بيروني، دانشمند بزرگ ايراني صاحب كتاب و تاليفات بزرگ در زمينه هاي متعدّد علوم زمان خود بوده است كه متاسّفانه تنها معدودي از آن باقي مانده است. اين امر احاطه كامل او را در همه علوم زمان خود نشان مي دهد؛ بر اين اساس بايد در ميان مشاهير ادبيّات فارسي، بخصوص معاصران وي، به ابعاد مختلف چهره علمي اين محقّق بزرگ اشاره شود. اين پژوهش به شيوه تحليلي توصيفي بر اساس منابع كتابخانه اي به گردآوري داده هايي پيرامون شيوه انعكاس چهره ابوريحان بيروني در آثار مشاهير ادب پارسي، اعمّ از شعر سنّتي و نثر تاريخي ادبي بخصوص در قرن چهارم و پنجم مي پردازد و با نگرشي تحليلي، داده هاي موجود را ارزيابي مي كند. يافته هاي موجود انعكاس محدود و تك بعدي اين شخصيّت بزرگ در پاره اي آثار يا سكوت تاريخي ادبي را نشان مي دهد كه در مقايسه با حضور ساير شخصيّتهاي علمي، بخصوص حكماي يوناني در اين آثار تحليل مي شود.

Abū al-Rayḥān al-Bīrūnī, the great Iranian Scientist, has writed many books in various sciences that unfortunately only afew number of his works has remainded. His remainded books has proven his authority in all contemporary sciences. according to this, Famous poets and writers in persian literature, must reflect much various aspects of his scientific personality.This article in analytical- descriptive method on the bases of library References, has Provided data about the manner of reflection of al-Bīrūnī’s features in the most famous works of persian literature, including poem and Prose, especially in the fourth and fifth centuries and then with analytical attitude has evaluated data. The results has shown limited and one-dimentional reflection of this great character or literary history reticence about him which is analyzed Compared to presence of another Scientific characters specificly Greek masters.